Eğitim SSS

Bütün mülteciler ve sığınmacılar eğitim alma hakkına sahiplerdir ve Türk makamları tarafından kendilerine bir yabancı kimlik numarası verilmesinin ardından Türk okullarına kayıt yaptırabilirler.

Çocukların tümü eğitim hakkına sahiplerdir. Mülteciler ve sığınmacılar, okula gitmenin yanı sıra Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Halk Eğitim Merkezleri’nin sundukları ücretsiz kurslara (Türkçe dil kursları dâhil) katılabilirler. Ek olarak, mülteciler ve sığınmacılar Türkiye’de üniversiteye gidebilirler ancak öğrenim ücreti gerekmektedir (Bakanlar kurulu tarafından açıklanmış olan öğrenim ücreti muafiyeti sadece Suriyeli öğrencileri kapsamaktadır).

Türkiye’de ne kadar kalacak olursanız olun, çocuklarınızın okula gitmesi önemlidir! Çocuğunuzu en kısa sürede okula kaydettirmenizi öneriyoruz.

Türkiye’de ne kadar süre kalacak olursanız olun, çocuklarınızın okula gitmesi önemlidir. Üçüncü bir ülkeye yerleştirilmeyi veya ülkenize geri dönmeyi umut ediyor olsanız bile, sizin ve ailenizin Türkiye’de geçirdiğiniz zamanı çocuklarınızın yeni eğitim sistemine sosyal ve akademik olarak uyum sağlamalarına yardımcı olacak becerileri geliştirecek şekilde kullanmanız önemlidir. Çocuklarınız okuldan ne kadar uzun süre ayrı kalırsa, bunları gerçekleştirmek o kadar zorlaşacaktır.

Okula devam etmek, eğitim açısından sağladığı yararlara ek olarak çocuklarınızın yerlerinden edilmiş olmalarının etkisinden kurtulmalarına da yardımcı olacaktır. Düzenli bir rutine (her gün okula veya dil kurslarına devam etmek) sahip olmak çocuklarınıza ve gençlere istikrar getirecektir. Okula gitmek, aynı zamanda sizin ve ailenizin Türkiye’ye sığınmasına sebep olan durumlara ve geçmişte yaşananlara odaklanmanız yerine geleceğe odaklanmanızı sağlayacaktır.

 

Çocuklarınızı kayıtlı olduğunuz ildeki okullara kaydettirmeniz gerekmektedir. Çocuğunuzu en yakın devlet okuluna kaydettirmek için İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gidin. İhtiyaç duyacağınız belgeler şunlardır: Türk makamlarına kayıtlı olduğunuzu gösterir belge (yabancı kimlik numarası) ve ikamet adresini gösterir belge (muhtardan alınır).

Eğer çocuğunuzun başka bir ülkede eğitim gördüğünü kanıtlayan belgeleriniz mevcut ise bu belgeleri lütfen yanınızda getirin. Eğer elinizde belge mevcut değilse, İl Milli Eğitim Komisyonları çocuğunuzun kaçıncı sınıfa yerleştirileceğine karar vermekle yükümlüdür. Bu karar ebeveynler ile görüşerek ve/veya gerekli görüldüğü takdirde çocuğunuzun gireceği bir yazılı veya sözlü sınav sonucu ile verilir. Bu değerlendirmenin sonucunda, çocuğunuz başka bir ülkede son kayıtlı olduğu sınıftan daha aşağı bir sınıfa kaydı yapılabilmektedir. Bu uygulamanın amacı çocuğunuzun Türk eğitim sistemine geçişini kolaylaştırıp, aşırı akademik stresin önüne geçmektir.

İl Milli Eğitim Müdürlüğü, cocuğunuzun hangi okula gideceğine karar verecektir. Mümkün mertebede cocuğunuz yaşadığınız yere yakın bir okula yerleştirilmeye calışılsa da, bu her zaman mümkün olamamaktadır.

Lütfen not alınız: Suriye dışından gelen mülteci ve sığınmacılar sadece Türk devlet okullarına kayıt olabilirler; Geçici Eğitim Merkezleri’ne sadece Suriye’den gelenler kabul edilmektedir.

İkamet ettiğiniz ilde bir SGDD veya İKGV ofisi bulunuyorsa, size bu konuda destek olabilirler.

Uluslararası Koruma Başvuru Sahipleri ve Uluslara Koruma Statü Sahipleri Türkiye’de üniversiteye gidebilirler. Türkiye’deki üniversitelere kayıt yaptırmak isteyen öğrenciler bu belgeleri sunmalıdırlar:

• Uluslararası Koruma Kimlik Belgesi (üzerinde 99 ile başlayan Yabancı Kimlik Numarasını bulunduran),
• 12. sınıfı tamamlamış Türkiye veya başka bir ülkede olduğuna dair kanıt.

○     Eğer ortaöğretiminizi Türkiye dışında bir ülkede tamamladıysanız, kayıtlı olduğunuz ilin İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün Akreditasyon birimine denklik başvurusu yapmalısınız. Tarafınıza verilecek belge, sahip olduğunuz lise diplomasının her hangi bir Türk lise diplomasına denk olduğunu kanıtlamaktadır.

○     Eğer liseyi (12. sınıf) başka bir ülkede tamamlamış ancak elinizde bunu kanıtlayacak belge yok ise, bulunduğunuz ilin İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün Akreditasyon birimine size sözlü veya yazılı seviye tespit sınavı yapmaları için başvurabilirsiniz.

• Kayıt yaptırmak istediğiniz üniversite tarafından düzenlenen Yabancı Öğrenci Sınav (YÖS) sonucu.
• Kaydolacağınız kursun dilini yeterli düzeyde bildiğinizi kanıtlayan belge.

○     Türkçe işlenen dersler için: Üniversiteler sizden Yabancı Dil Sınavı’na (YDS) girmenizi veya TÖMER’in B2 ya da C1 programlarından birini tamamlanızı isteyebilirler. Türk liselerinden mezun olan yabancılar bu uygulamadan muaftırlar.

○     İngilizce işlenen dersler için: dil yeterlilik belgesi (YDS veya IELTS/TOEFL sertifikası).

12. Sınıfı bir Türk devlet okulunda tamamlamış olan Uluslararası Koruma Başvuru Sahipleri ve Uluslara Koruma Statü Sahiplerinin bir Türk üniversitesine girmek istemeleri durumunda, Yabancı Öğrenci Sınavı’na (YÖS) girmeleri gerekmektedir.

Bu ücret, başvuru yapılacak her üniversite için ayrı ayrı ödenmelidir. Bundan dolayı, hangi bölüm ve üniversitede eğitim görmek istediğinize karar verebilmek adına araştırma yapmanız ve elinizdeki bilgi doğrultusunda karar vermeniz önemlidir. Programlar, genel ve yabancı uyruklu öğrenci başvuru koşulları ile ilgili detaylı bilgi üniversitelerin internet sitelerinde mevcuttur.

Mülteci ve sığınmacı olan öğrencilerin üniversiteler tarafından “yabancı öğrenci” olarak değerlendirildiklerini lütfen göz önünde bulundurunuz. Normalden daha yüksek öğretim ücretleri geçerli olabilmektedir.

Evet. Halk Eğitim Merkezleri tarafından ücretsiz Türkçe kursları verilmektedir. Kursa kaydolmak için lütfen bulunduğunuz ildeki Halk Eğitim Merkezine başvurun. – ‘’99’’ ile başlayan Uluslararası Koruma Kimlik Kartınızı da yanınızda bulundurmanız gerekmektedir.

Türkçe kursları herhangi bir önkoşul gerektirmeyen temel Türkçe (A1 seviyesi) dersleri ile başlar; aynı zamanda A2 ve B1 gibi daha ileri seviye kursları da mevcuttur. Dersler, 12 veya daha fazla kişinin sınıf açılması talebi üzerine açılır. Yeterli kişi sayısına ulaşılamadığı takdirde, derslerin başvuru yaptığınız tarihten daha ileri bir tarihte başlama ihtimali vardır.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Turk Kizilay’i ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) mülteciler için yurt çapında “Eğitim İçin Şartlı Nakit Transferi Programı” (Ş.E.Y.) adında bir sosyal yardım programı uygulamaktadır. Bu program tüm uyruklardan mültecilere açıktır.

 

Şartlı Eğitim Yardımı’ndan (Ş.E.Y.) faydalanmak için ailede okul çağında (ana sınıfından 12. sınıfa kadar) olan bir çocuğun varlığı ve ailenin finansal bağlamda Ş.E.Y. kritlerlerine uyumluluğu gerekmektedir. Ş.E.Y. ve kriterleri hakkında daha fazla bilgiye aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz:

 

http://unicef.org.tr/files/editorfiles/ccte_brosur_EN_010817_printer(4).pdf (English)

http://unicef.org.tr/files/editorfiles/ccte_brosur_TR_010817_printer(1).pdf (Turkish)

http://unicef.org.tr/files/editorfiles/ccte_brosur_AR_010817_printer(5).pdf (Arabic)

 

Erişebilirlik ile başvuru koşulları hakkında daha fazla bilgi edinmek ve başvuru yapmak için mültecilerin kayıtlı oldukları ilde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) veya Türk Kızılayı Hizmet Merkezi ile iletişime geçmeleri gerekmektedir.

Türk okullarına kayıt yaptırmak

Ebeveynlerin, çocuklarını bir Türk okuluna kaydettirmeleri için kayıtlı oldukları ildeki İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne taleplerini iletmeleri gerekmektedir.

Aşağıdaki belgeler Türk okullarına kayıt sırasında aranmaktadır:

–           FYabancı Kimlik Numarası (99 ile başlayan)

–         MERNİS (nüfus) sistemine kayıtlı olmak – ikamet adresi bilgisi.

 

Eğer çocuğunuzun eğitim geçmişine dair elinizde belge varsa, bunları bağlı olduğunuz İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne teslim etmeniz gerekmektedir. İl Milli Eğitim Müdürlüğü çocuğunuzun i) Eğitim geçmişi, özellikleri ve yaşına göre yerleştirileceği sınıfı ve ii) Yerleşleştirileceği okulu hakkında karar verecektir.

Eğer çocuğunuzun eğitim geçmişi ile ilgili elinizde bilgi mevcut değilse (veya çocuğunuz ilk kez okula kaydoluyorsa), eğitim görevlileri çocuğunuzun kaçıncı sınıfa kaydolacağını belirlemek için kısa bir mülakat veya yazılı bir sınav yapabilirler.

Eğer ikamet ettiğiniz adres ile ilgili elinizde herhangi bir kayıt mevcut ise, çocuğunuzun yaşadığınız yere en yakın ve boş kontenjanı bulunan okula kayıt ettirebilmek adına bu bilgiyi yetkililerle paylaşmanız faydalı olacaktır. İkamet adresini gösteren belge muhtardan ücretsiz olarak alınabilmektedir.

Bir çocuğun okula kaydolabilmesi için Türkçe bilmesi zorunlu değildir. Türkçe konuşamıyor olsa bile okula kayıt olması engellenemez.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Turk Kizilay’i ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) mülteciler için yurt çapında “Eğitim İçin Şartlı Nakit Transferi Programı” (Ş.E.Y.) adında bir sosyal yardım programı uygulamaktadır. Bu program tüm uyruklardan mültecilere açıktır.

 

Şartlı Eğitim Yardımı’ndan (Ş.E.Y.) faydalanmak için ailede okul çağında (ana sınıfından 12. sınıfa kadar) olan bir çocuğun varlığı ve ailenin finansal bağlamda Ş.E.Y. kritlerlerine uyumluluğu gerekmektedir. Ş.E.Y. ve kriterleri hakkında daha fazla bilgiye aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz:

 

http://unicef.org.tr/files/editorfiles/ccte_brosur_EN_010817_printer(4).pdf (English)

http://unicef.org.tr/files/editorfiles/ccte_brosur_TR_010817_printer(1).pdf (Turkish)

http://unicef.org.tr/files/editorfiles/ccte_brosur_AR_010817_printer(5).pdf (Arabic)

 

Uygunluk durumu ve başvuru prosedürleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak ve/veya başvuru yapmak için mültecilerin ikamet illerinde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) veya Türk Kızılay Hizmet Merkezleri ile temasa geçmeleri gerekmektedir.

 

Türkiye’de bir üniversiteye kaydolmak isteyen lise mezunu Suriyeliler, aşağıda yer alan belgeleri bulundurmalıdırlar:

–         Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM) tarafından verilmiş, 99 ile başlayan Yabancı Kimlik Numarası

–         12. sınıfı tamamlamış olduklarına dair kanıt

• Eğer ortaoğretiminizi Suriye’de tamamladıysanız, kayıtlı olduğunuz ilde bulunan İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün Akreditasyon biriminden denklik belgesi başvurusu yapmanız gerekmektedir. Bu belge, lise diplomanızın Türkiye’de alınmış her hangi bir lise diplomasına denk olduğunu belgelemektedir.
• Eğer ortaöğretiminizi 2015 veya 2016 yılında Türkiye’de bulunan bir Geçici Eğitim Merkezi’nde tamamladıysanız, tarafınıza 12. sınıfı tamamlamış olduğunuza dair belge verilebilmesi için sizden Açık Öğretim Lisesi sınavına kaydolmanız talep edilebilir. 2015 ve 2016 yıllarında YOLYDS ve GEMYDS sınavlarından başarısız olmuş öğrenciler de 12. sınıfı tamamladıklarına dair belge alabilmek için Açık Öğretim Lisesi’ne kaydolabilirler.

–         Kaydolmak istediğiniz üniversitenin düzenlemiş olduğu Yabancı Öğrenci Sınavı’nın (YÖS) sonuçları.

–         Kaydolmak istediğiniz bölümün dil yeterliliğini sağlamak.

• Türkçe işlenen dersler için: Üniversiteler sizden Yabancı Dil Sınavı (YDS) sınavına girmenizi veya TÖMER’in B2 ya da C1 programlarından birini tamamlanızı isteyebilirler. Türk liselerinden mezun olmuş yabancılar bu uygulamadan muaftırlar.
• İngilizce işlenen dersler için: dil yeterlilik belgesi (YDS veya IELTS/TOEFL sertifikası)

 

Farklı üniversiteler tarafından düzenlenen YÖS tarihleri hakkında bilgi veren internet siteleri mevcuttur.

Halk Eğitim Merkezleri ücretsiz olarak Türkçe dil kursları sunmaktadır. Kurslar genelde yetişkinler ve 14 yaş üstü gençlere ayrılmış olsalar da, yaşça küçükler de kurslara katılım sağlayabilmektedirler.

Geçici Eğitim Merkezlerinde haftada 15 saat Türkçe dersi verilmektedir.

 

Üniversiteye başlamak isteyen kişiler öncesinde bir akademik dil programını (TÖMER) tamamlayıp, C1 seviyesinde sertifika elde etmelidirler (toplamda 6 seviye mevcuttur: A1, A2, B1, B2, C1, C2). Öğrenci tarafından karşılandığı taktirde, TÖMER kursları pahalı olabilmektedirler. UNHCR ve YTB, yıl boyu süren ve başarılı olunması halinde TÖMER sertifikalı dil yeterlilik belgesi ile ödüllendirilen yüksek öğrenim dil hazırlık programları sunmaktadırlar. Başvuru ilanları her sene Eylül/Ekim aylarında yayınlanmaktadır.

İnternet üzerinden ulaşabileceğiniz bir takım kaynaklar bulunmaktadır. Aynı şekilde, Yunus Emre Enstitüsü (YEE) de A1 seviyesinden C1 seviyesine kadar çevrimiçi Türkçe kurs olanakları sunmaktadır. YEE’nin ‘’Uzaktan Türkçe Eğitim Portali’’, esnek yapısı itibariyle yer ve zamandan bağımsız olarak Türkçe eğitim vermeyi hedeflemektedir. YEE’nin sitesi üzerinden daha fazla bilgiye ulaşabilir ve programa kayıt yaptırabilirsiniz. Ek olarak, Anadolu Üniversitesi de başlangıç seviyesinden itibaren olmak üzere çevrimiçi Türkçe dil eğitimi sağlamaktadır.