UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, roept de Voorzitters van de Raad van de Europese Unie voor 2022 op om betere bescherming van vluchtelingen in Europa en wereldwijd hoog op de agenda te plaatsen. De eerste helft van 2022 is Frankrijk voorzitter van de Raad, gevolgd door de Tsjechische Republiek vanaf juli.
De Afghaanse vluchteling Hamidullah Hussaini, 23, heeft tijdens de COVID-19-crisis meer dan 700 beschermende mondkapjes gestikt om zijn nieuwe gemeenschap te ondersteunen. © UNHCR/Kate Thompson-Gorry
Terwijl veel EU lidstaten zich blijven inzetten voor Europese en internationale mensenrechten, vluchtelingenwetten en principes, duurden gewelddadige pushbacks ook in 2021 voort. Deze praktijken zijn levensgevaarlijk en ondermijnen fundamentele mensenrechten, inclusief het recht op asiel.
Meer xenofobe retoriek en zowel fysieke als juridische obstakels om het grondgebied te bereiken om in de EU asiel aan te vragen bleven de rechten van mensen die vluchten voor oorlog, conflict en vervolging uithollen.
“Het recht op asiel is een fundamenteel mensenrecht. Het moet gerespecteerd worden, en al helemaal in uitzonderlijke situaties of tijden van crisis.”
– Gonzalo Vargas Llosa, UNHCR’s Regionale Vertegenwoordiger voor EU-zaken
“De EU is een Unie gebaseerd op de rechtsstaat, maar al te vaak zagen we verdelende en politiek geïnspireerde standpunten die erop gericht zijn asielverantwoordelijkheden te ontwijken. Gemengde migratiestromen en de instrumentalisering van vluchtelingen en migranten vormen uitdagingen voor asielsystemen. Deze uitdagingen verantwoorden echter nooit reacties die ingaan tegen internationale wetten en asielverplichtingen ontkennen,” zegt Gonzalo Vargas Llosa, UNHCR’s Regionale Vertegenwoordiger voor EU-zaken
Het door de Europese Commissie voorgestelde Migratie- en Asielpact dat gepresenteerd werd in september 2020 biedt nog steeds de mogelijkheid om de huidige ad-hoc en crisis gedreven aanpak van asiel en migratie in de EU te evolueren naar een gemeenschappelijke, meer omvattende en goed georganiseerde aanpak, zowel binnen als buiten de Unie. Het beëindigen van pushbacks, het opzetten van onafhankelijke mechanismen om deze te onderzoeken, en maatregelen om zoek-en reddingsoperaties te versterken en vervolgens veilige en voorspelbare ontscheping van mensen die gered zijn, zijn dringend nodig.
UNHCR dringt er bij de Voorzitters op aan om duurzame asielhervorming te promoten en vooruitgang te boeken op kernzaken als solidariteit tussen EU-lidstaten, adequate opvang en eerlijke asielprocedures om snel te beoordelen wie, in lijn met wettelijke verdragen, recht heeft op internationale bescherming en wie niet. Menswaardige terugkeer naar landen van herkomst voor mensen van wie vastgesteld is dat zij geen internationale bescherming nodig hebben is tevens cruciaal voor een geloofwaardig en goed georganiseerd systeem.
Als een akkoord over een gemeenschappelijk EU-asielkader uitblijft, is UNHCR bezorgd dat nog meer schadelijke praktijken zullen volgen, zoals voorstellen om asielverplichtingen te externaliseren of uit te besteden aan andere landen. Dergelijke zaken gaan in tegen de geest van het Vluchtelingenverdrag en het wereldwijd Vluchtelingenpact, en ondermijnen de bescherming van vluchtelingen.
“Op een moment dat het aantal mensen dat gedwongen op de vlucht is voor oorlog en vervolging op een recordhoogte staat, dat humanitaire noden stijgen en dat het aantal aankomsten in de EU beheersbaar blijft, is het essentieel dat de EU en haar lidstaten zich opnieuw laten leiden door solidariteit – tegenover mensen, binnen de EU en tussen landen, en met landen die de meerderheid van de vluchtelingen opvangen,” zegt Vargas Llosa. “Ongeacht hoe hoog obstakels ook mogen zijn, wanhopige mensen zullen altijd manieren zoeken om veiligheid te bereiken. Het beheren van grenzen, verantwoordelijkheden delen en mensenrechten respecteren zijn goed met elkaar te verenigen.”
Aangezien bijna 90 procent van alle vluchtelingen in lage- en middeninkomenslanden leeft, moedigt UNHCR de Voorzitters aan om wereldwijd solidariteit te versterken door meer steun te bieden aan de landen en regio’s die de meeste mensen die gedwongen op de vlucht zijn opvangen.
UNHCR blijft bereid de EU Voorzitters, EU-instellingen en lidstaten ondersteuning te bieden bij het beter beschermen van vluchtelingen in Europa en wereldwijd.
Aanbevelingen van UNHCR voor de nieuwe voorzitters van de Raad van de EU januari-december 2022
Deel op Facebook Deel op Twitter
