Somalië blijft één van de vijf landen waaruit meer dan twee derde (67%) van de vluchtelingen in de wereld afkomstig is.
Somalië bevindt zich in het hart van een van de ergste humanitaire rampen ter wereld. Bijna dertig jaar van conflicten en extreme droogteperiodes hebben ertoe geleid dat meer dan 25% van de 7,5 miljoen inwoners intern werd ontheemd. Nu de regio geconfronteerd wordt met de ergste droogte in 60 jaar, groeit het aantal intern ontheemden en vluchtelingen van Somalische origine snel. Daarnaast bedreigt de exponentiële verspreiding van COVID-19 de veiligheid en het welzijn van de 2,6 miljoen binnenlandse ontheemden in Somalië.
Er is dringend behoefte aan medische hulp, schoon water, onderdak en basisvoorzieningen in de opvangsites.
Op de vlucht in eigen land
Het totaal aantal intern ontheemden in Somalië is 2,6 miljoen, de op drie na grootste IDP-bevolking ter wereld. Deze grootschalige ontheemding wordt aangewakkerd door gewapende conflicten en voedselonzekerheid. Veel ontheemden zijn terughoudend om terug te keren. Dit is vaak uit angst voor represailles en vanwege de beperkte sociale en financiële diensten ter beschikking om levensmiddelen te voorzien.
De meesten komen van het platteland en trekken naar stedelijke centra. Daar gaan ze op zoek naar humanitaire hulp en veiligere levensomstandigheden. Zij vestigen zich vooral in opvangsites die vaak ondermaats zijn. Bovendien worden ontheemden in de steden herhaaldelijk bestempeld als armlastigen en kampen zij ook met een lokale afwijzing vanwege hun sociale achtergrond. Dit leidt tot een groot aantal gedwongen uitzettingen van intern ontheemden en kansarme stadsbewoners.
Welke hulp biedt UNHCR?
UNHCR helpt Somalische vluchtelingen naar huis terug te keren via het programma voor vrijwillige repatriëring (VRP). Elk Somalisch gezin van vluchtelingen dat op basis van goede informatie en op vrijwillige basis beslist om naar huis terug te keren, krijgt een terugkeerpakket om hun leven in Somalië weer op te bouwen.
Verder geeft UNHCR schoolgaande kinderen een studietoelage waarmee ze na hun terugkeer hun opleiding kunnen hervatten. Elk schoolgaand kind krijgt een schooluniform, lesmateriaal en schoolgeld voor één schooljaar.
Daarnaast voorziet UNHCR levensbelangrijke bescherming en bijstand door de administratieve instellingen, regionale wetten en beleidskaders en praktijken die relevant zijn voor de bescherming van vluchtelingen te helpen versterken.
UNHCR meent dat de humanitaire situatie in Somalië zal verslechteren naarmate COVID-19 zich verder verspreidt. De meeste van de 2,6 miljoen intern ontheemden in Somalië leven in overvolle nederzettingen en velen leven in tijdelijke onderkomens bestaande uit plastic zakken en karton. Het principe van ‘social distancing’ is bijna onmogelijk en er is nauwelijks genoeg schoon water om te drinken, laat staan om de handen te wassen. De verspreiding van het virus zal op deze manier eerder vroeg dan laat plaatsvinden.
De VN-Vluchtelingenorganisatie heeft daarom dringend meer financiële middelen nodig om noodhulp te kunnen bieden. Help mee om vluchtelingen en intern ontheemden in Somalië een veilig onderkomen te geven.