Βασικές Προτάσεις προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ανταπόκριση στον COVID-19
Μπροστά στην κρίση του κορωνοϊού (COVID-19) είμαστε όλοι ευάλωτοι. Ο ιός έχει δείξει ότι δεν κάνει διακρίσεις, αλλά πολλοί πρόσφυγες, αναγκαστικά εκτοπισμένοι και ανιθαγενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
Πάνω από το 85 τοις εκατό των προσφύγων παγκοσμίως φιλοξενείται σε αναπτυσσόμενες περιοχές όπου τα συστήματα υγείας είναι ήδη υπερκορεσμένα και ανεπαρκή. Πολλοί ζουν σε υπερπλήρεις καταυλισμούς, οικισμούς, αυτοσχέδια καταλύματα ή κέντρα υποδοχής, όπου δεν υπάρχει δυνατότητα επαρκούς πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, καθαρό νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής. Ο κοινωνικο-οικονομικός αντίκτυπος αυτής της κρίσης πιθανότατα θα επηρεάσει σημαντικά το εισόδημα πολλών από τους αναγκαστικά εκτοπισμένους. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), μαζί με άλλους οργανισμούς του ΟΗΕ και εταίρους, εργάζονται προκειμένου να ανταποκριθούν και να μετριάσουν τον αντίκτυπο του COVID-19.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) επίσης μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην προστασία των προσφύγων, των αναγκαστικά εκτοπισμένων και των ανιθαγενών, τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της. Μέσω οικονομικής και πολιτικής στήριξης, η Ε.Ε. μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση αυτής της παγκόσμιας κρίσης που επιτείνει τις ευαλωτότητες και τις ανισότητες. Η Ανακοίνωση σχετικά με την Αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 από την Ε.Ε. σε Παγκόσμιο Επίπεδο αποτελεί μια βάση για το πώς μπορεί να ανταποκριθεί μελλοντικά η Ε.Ε.
Για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής απαιτείται μια συνεκτική και αποτελεσματική διεθνής προσέγγιση ώστε να μη μείνει κανείς πίσω. Αυτή την κατάσταση μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνο όταν είμαστε όλοι προστατευμένοι.
Να διασφαλιστεί ότι όλοι έχουν πρόσβαση σε βοήθεια
Ο αντίκτυπος του COVID-19 επιτείνει τις ανισότητες και οποιαδήποτε ευρωπαϊκή ανταπόκριση θα πρέπει να περιλαμβάνει τους πιο ευάλωτους ανθρώπους του κόσμου. Η υγεία όλων μας συνδέεται αμφίδρομα και θα πρέπει όλοι – συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο, των εσωτερικά εκτοπισμένων και των ανιθαγενών – να έχουν πρόσβαση στις δομές υγείας, στις κοινωνικές και οικονομικές υπηρεσίες, καθώς και στη σχετική ενημέρωση, όπου κι αν βρίσκονται.
Να δοθεί περισσότερη οικονομική στήριξη σε παγκόσμιο επίπεδο
Ο COVID-19 παρέλυσε πολλές πτυχές της καθημερινότητας- όμως οι πόλεμοι και άλλου είδους κρίσεις δεν έχουν σταματήσει. Παραμένει επιτακτική η ανάγκη της δράσης για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών, την ανακούφιση από τα δεινά και τον τερματισμό του εκτοπισμού. Η Ε.Ε., ο μεγαλύτερος δωρητής παγκοσμίως, θα πρέπει να συνεχίσει να παρέχει πρόσθετη και ευέλικτη οικονομική στήριξη σε χώρες που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό προσφύγων, καθώς και σε ανθρωπιστικούς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο, οι οποίοι παρέχουν κρίσιμες υπηρεσίες στους αναγκαστικά εκτοπισμένους και τις κοινωνίες υποδοχής τους. Εξίσου σημαντική είναι η χρηματοδοτική βοήθεια της Ε.Ε. για τους αναγκαστικά εκτοπισμένους και τις κοινωνίες υποδοχής τους με σκοπό τη διαχείριση του κοινωνικο-οικονομικού αντίκτυπου του COVID-19.
Να διαφυλαχθεί η πρόσβαση στο άσυλο
Ο ιός μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο όταν είμαστε όλοι μας προστατευμένοι. Αυτό σημαίνει επίσης ότι θα πρέπει να συνεχίσουν να τηρούνται τα διεθνή πρότυπα, οι νόμοι και οι καλές πρακτικές όσον αφορά την προστασία των ανθρώπων που προσπαθούν να διαφύγουν τον πόλεμο, τις διώξεις και τις συγκρούσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι προστατεύονται οι βασικές πτυχές του ασύλου, όπως η πρόσβαση στην επικράτεια και σε αξιοπρεπείς συνθήκες υποδοχής. Η Υ.Α. έχει προτείνει τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει αυτό μέσα από την έκθεση Πρακτικές συστάσεις και καλές πρακτικές για την ανταπόκριση στον COVID-19. Η διάσωση στη θάλασσα εξακολουθεί να συνιστά ανθρωπιστική επιταγή. Η διάσωση, μαζί με την επακόλουθη αποβίβαση σε ασφαλές μέρος, μπορούν να διενεργούνται με τρόπο που σέβεται τόσο τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προστασίας των προσφύγων, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της μη επαναπροώθησης, όσο και τις βάσιμες ανησυχίες για ζητήματα δημόσιας υγείας, υιοθετώντας μέτρα όπως η επιβολή καραντίνας και υγειονομικών ελέγχων..
Να διασφαλιστεί η εύρεση λύσεων και η αλληλεγγύη
Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να συνεχίσουν, όπου είναι αυτό δυνατό, την επανεγκατάσταση έκτακτης ανάγκης από τρίτες χώρες, ως λύση που σώζει ζωές, καθώς και να αναζητήσουν καινοτόμους τρόπους για τη συνέχιση της διαδικασίας επανεγκατάστασης. Επιπλέον, είναι αναγκαία η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε., μεταξύ άλλων μέσω της μετεγκατάστασης, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πιο ευάλωτων ανθρώπων και κυρίως των παιδιών.
Να ενδυναμωθούν οι πρόσφυγες ώστε να συμβάλουν στην ανταπόκριση
Στο πνεύμα μιας προσέγγισης που να περιλαμβάνει όλη την κοινωνία, θα πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι οι πρόσφυγες, οι αναγκαστικά εκτοπισμένοι και οι ανιθαγενείς διαθέτουν δεξιότητες και εμπειρία που μπορούν να συμβάλουν στην ανταπόκριση. Με την αναγνώριση των προσόντων τους, οι πρόσφυγες μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης.