Verhalen uit het veld: “We maken ons ongelooflijk veel zorgen over mensen op de vlucht in Jemen”
In deze reeks vertellen Nederlandse collega’s uit het veld over de situatie waarin zij werken. In deze reportage is Jacqueline Parlevliet aan het woord.
De afgelopen jaren heeft Jacqueline in Jemen gewoond en gewerkt. Ze heeft maar liefst 27 jaar ervaring met werken in conflictgebieden, naast Jemen ook in Jordanië, Irak, Tsjaad, Ethiopië en Kenia.
Jacqueline brengt verslag uit over de situatie waarin de mensen op de vlucht in Jemen verkeren. In haar verslag legt ze de nadruk op de gevolgen van de coronacrisis. Tot slot beschrijft ze de impact van de hulpverlening van UNHCR om de situatie van vluchtelingen in Jemen te verbeteren.
Jacqueline Parlevliet
PERSONALIA
Naam
Jacqueline Parlevliet
Woonplaats
Sana’a, Jemen
Standplaats
UNHCR Jemen
Kaart Jemen
Humanitaire crisis in Jemen
“In Jemen vindt op dit moment de grootste humanitaire crisis ter wereld plaats. Er is gebrek aan eten, schoon water, onderdak en bescherming. De slagregens en overstromingen van de laatste tijd hebben veel schade toegebracht aan de tenten waarin mensen op de vlucht verblijven. Door slecht onderhouden en verouderde sanitaire voorzieningen, is er op veel plekken stilstaand water. Dit trekt muggen, vliegen en ander ongedierte aan en vormt zo broednesten voor ziekten. Corona is ‘slechts’ een nieuwkomer in Jemen, waar cholera, malaria en dengue al tijden lang veel slachtoffers eisen. Veel mensen hebben door de gevolgen van de 5 jaar durende burgeroorlog een zwakke gezondheid, waardoor zelfs een normale griep dodelijk kan zijn. Zeker nu, tijdens het regenseizoen, is het risico enorm. Elk jaar rond deze tijd breken er verschillende besmettelijke ziektes uit.”
Uitbraak van het coronavirus
“De uitbraak van het coronavirus vormt een extra dreiging voor de mensen in Jemen. We vrezen dat het virus veel levens zal opeisen onder de Jemenitische bevolking, maar ook onder de meer dan 280.000 vluchtelingen afkomstig uit de Hoorn van Afrika die in Jemen worden opgevangen. Er zijn sinds de uitbraak van corona nog geen honderd dodelijke slachtoffers van dit virus gemeld, maar vanwege het gebrek aan testen is dit cijfer niet betrouwbaar. Gezien de slechte voorzieningen in Jemen is het waarschijnlijk dat het coronavirus veel meer levens eist. Sinds de uitbraak zijn er namelijk zowel onder de burgerbevolking als in vluchtelingenkampen veel meer mensen overleden dan kort voor de coronacrisis. Preventiemaatregelen lijken helaas niet het beoogde effect te hebben. Niet iedereen is op de hoogte van de algemeen geldende adviezen, ook worden ze niet altijd vertrouwd of heeft men niet de kracht of de mogelijkheid om ze op te volgen. Het is zeker in de overvolle kampen nagenoeg ondoenlijk om 1,5 meter afstand te houden. Regelmatig je handen wassen, is ook lastig als je de kraan met veel andere mensen moet delen of als kranen simpelweg niet aanwezig zijn.”
Het is ontzettend
triest dat
hulpverlening
moet stoppen terwijl
zoveel mensen
volledig afhankelijk
zijn van hulp.
Onze hulp gaat door
“Veel hulporganisaties, waaronder ook UNHCR, kampen met moeilijkheden als gevolg van het coronavirus. Door de maatregelen wordt het bieden van hulp vaak gecompliceerd, omdat ook daar de 1,5 meter afstand bewaard moet worden. Huisbezoeken vinden alleen plaats voor de meest urgente gevallen. Daarnaast is er een schrijnend tekort aan budget, onder meer omdat de humanitaire ramp die zich in Jemen afspeelt, weinig aandacht krijgt in de media.
Toch gaat onze hulp door en ligt de focus op de meest essentiële behoeften van vluchtelingen en ontheemden in deze tijd. We delen hygiënekits uit aan vluchtelingen en beschermend materiaal (mondkapjes, handschoenen e.d.) aan medische staf. We plaatsen handwaspunten op openbare plekken. En we zorgen ervoor dat informatie over veiligheidsmaatregelen beschikbaar is in verschillende talen. Ook verwijzen we mensen op een veilige manier door als er een vermoeden is dat ze besmet zijn met het virus. Als mensen naar het gezondheidscentrum komen, gebeurt dat op afspraak, om zo de kans op besmetting te verkleinen. Met dit soort maatregelen zorgen we ervoor dat patiënten zo min mogelijk anderen kunnen besmetten.
Op dit moment ondersteunt UNHCR vijf klinieken die volledig operationeel zijn met de nodige aanpassingen om verspreiding van het virus te voorkomen. We blijven innovatief, zo bieden we juridische- en psychosociale hulp nu telefonisch en online aan. De psychosociale hulp richt zich veelal op de emotionele schade die mensen oplopen als gevolg van het geweld. Ondanks de oorlog en de humanitaire crisis, hebben mensen meestal gewoon toegang tot mobiele telefonie ook al is de verbinding niet zoals wij die in Nederland gewend zijn.
Verder letten we bij het bieden van hulp extra goed op kwetsbare groepen. Mensen die op de vlucht zijn, krijgen al snel last van een stigma. Er wordt bijvoorbeeld gedacht dat ze het virus gemakkelijker kunnen overbrengen. Zo was er een Somalische vluchteling in Sana’a die als ‘patiënt nul’ werd aangewezen. Als reactie hierop verloren veel vluchtelingen afkomstig uit de Hoorn van Afrika hun banen als verkoper of schoonmaker. Ook krijgen veel van deze vluchtelingen normaal gesproken het eten wat over is van de restaurants. Maar vanwege de maatregelen zijn de restaurants gesloten en is er geen eten voor deze groep.”
Ipteehal, een 9-jarig meisje, speelt keukentje samen met haar zusje van 3 voor het onafgemaakte gebouw waar ze samen met andere ontheemde families woont in Al Mukalla, Jemen. © UNHCR / Marie-Joëlle Jean-Charles
Cash assistance
“Veel vluchtelingen zijn op dit moment volledig afhankelijk van hulp. Sinds april van dit jaar ondersteunen we 40.000 vluchtelingen met cash assistance. Dit is hulp in de vorm van een kleine financiële bijdrage. Dit is hard nodig. Sommige mensen op de vlucht hadden banen als dagloner maar door de coronacrisis zijn zij hun baan kwijtgeraakt. Door de financiële steun kunnen deze mensen tenminste nog voorzien in de absolute basisbehoeften voor hun familie.”
Een onzekere toekomst
Door het huidige budgettekort is de kans groot dat we in de nabije toekomst de hulp aan vluchtelingen in Jemen noodgedwongen moeten stoppen. Dit is diep triest want als we de budgettekorten niet snel aan kunnen vullen, dan zijn we deze maand al gedwongen om cash assistance aan 26.000 families stop te zetten. Voor deze mensen is dit een levensader. Zelfs vóór de coronacrisis waren zij afhankelijk van hulp wat betreft eten, drinken en medicijnen. Daarom doen we ons best om wereldwijd meer steun te krijgen voor de mensen in Jemen.
Hoewel de situatie schrijnend en uitzichtloos lijkt, put ik energie uit de veerkracht van de mensen hier. Ik maak me ernstige zorgen over de mensen in Jemen, maar ik put hoop uit hun kracht. Ook nu weet ik dat de mensen die op de vlucht zijn, mensen die alles kwijt zijn, zullen proberen om te blijven geloven in een betere toekomst. Een toekomst waarin ze weer zelfstandig voor hun gezin zorgen en een waardig leven leiden.
Ik ben dankbaar dat we veel van deze kwetsbare maar toch ook veerkrachtige mensen kunnen ondersteunen, dankzij de donaties van trouwe UNHCR supporters. Ontzettend bedankt hiervoor!”
– Jacqueline Parlevliet
Deel op Facebook Deel op Twitter