Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna biðlar til ríkja um allan heim að leggja sig betur fram við að finna heimili handa milljónum flóttafólks og vegalausra einstaklinga sem flýja átök, ofsóknir eða aðstæður sem ógna almannaöryggi. Skýrslan, sem kom út í dag, greinir frá því að meira en eitt prósent mannkyns standi nú frammi fyrir nauðungarflutningum, eða 1 af hverjum 97 einstaklingum, og sífellt færri af þeim sem flýja heimili sín geta snúið þangað aftur.
Árleg skýrsla Flóttamannastofnunarinnar um Þróun á heimsvísu, sem kemur út tveimur dögum fyrir Alþjóðadag flóttamanna þann 20. júní, greinir frá því að við lok 2019 hafi fordæmalaus fjöldi einstaklinga verið á flótta, eða 79,5 milljónir. Þetta er meiri fjöldi en Flóttamannastofnunin hefur nokkurn tíma áður séð.
Í skýrslunni er einnig bent á minnkandi líkur flóttafólks til að komast úr erfiðum aðstæðum. Á tíunda áratugnum sneru að meðaltali 1,5 milljónir flóttamanna heim á ári hverju. Undanfarinn áratug hefur fjöldinn minnkað niður í u.þ.b. 385.000, sem þýðir að fjöldi vegalausra einstaklinga eykst mun hraðar en fjöldi lausna sem þeim stendur til boða.
„Við stöndum nú frammi fyrir breyttum aðstæðum þar sem nauðungarflutningar eru ekki aðeins algengari, heldur eru þeir ekki lengur aðeins skammvinnir eða tímabundið ástand,“ sagði Filippo Grandi, flóttamannafulltrúi Sameinuðu þjóðanna. „Ekki er hægt að ætlast til þess að fólk búi við óvissu um árabil og hafi hvorki möguleika á að fara heim til sín né von um að skapa sér líf á nýjum stað. Í grundvallaratriðum þurfum við að tileinka okkur nýtt og opnara viðhorf gagnvart öllum sem eru á flótta ásamt því að leggja aukinn kraft í að leysa átök sem standa yfir árum saman og eru orsök mikilla þjáninga.“
Í skýrslu Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um þróun á heimsvísu kemur fram að af þeim 79,5 milljónum sem voru á flótta um síðustu áramót höfðu 45,7 milljónir einstaklinga flúið til annarra svæða innan eigin heimalanda. Afgangurinn voru vegalausir einstaklingar utan eigin lands, 4,2 milljónir þeirrabiðu eftir niðurstöðum beiðna um hæli og 29,6 milljónir þeirra flóttamenn og aðrir sem flust höfðu nauðungarflutningum utan heimalands síns.
Við lok 2018 var talan 70,8 milljónir og orsakast þessi aukning á milli ára af tveimur meginþáttum. Í fyrsta lagi eru auknir nauðungarflutningar árið 2019, sér í lagi frá Kongó, Sahel-svæðinu, Jemen og Sýrlandi. Átökin í síðastnefnda landinu eru nú á sínu tíunda ári og hafa ein og sér valdið því að 13,2 milljónir einstaklinga eru á flótta, hafa sótt um hæli eða eru vegalausir innan eigin lands, einn sjötti af heildarfjöldanum á heimsvísu.
Í öðru lagi er betur gerð grein fyrir aðstæðum Venesúelabúa sem eru utan eigin lands. Margir hverjir eru ekki formlega skráðir sem flóttamenn eða hælisleitendur, en þarfnast engu að síður lausna þar sem hugað er að vernd þeirra.
Allar þessar tölur fela í sér fjölda einstaklingsbundinna og persónulegra erfiðleika sem fólkið glímir við. Til dæmis eru jafnmörg börn á flótta (áætlaður fjöldi 30-34 milljónir, þar af tugþúsundir sem eru fylgdarlaus) og samanlagður íbúafjöldi Ástralíu, Danmerkur og Mongólíu. Á meðan er hlutfall fólks á flótta sem er 60 ára og eldra (fjögur prósent) langt undir hlutfalli þess hóps af íbúafjölda jarðar (12 prósent). Þessi tölfræði gefur hugmynd um þá sorg, örvæntingu og fórn sem fylgir aðskilnaði frá ástvinum.
Átta hlutir sem þú þarft að vita um nauðungarflutninga
- Að minnsta kosti 100 milljónir einstaklinga neyddust til að flýja heimili sín undanfarinn áratug og leita hælis annaðhvort innan eða utan heimalandsins. Þetta er meiri fjöldi en allur íbúafjöldi Egyptalands sem er fjórtánda fjölmennasta land heims.
- Nauðungaflutningar hafa næstum tvöfaldast síðan 2010 (41 milljón þá, 79,5 milljónir nú).
- 80 prósent af vegalausum einstaklingum eru í löndum eða á svæðum sem glíma við mikið fæðuóöryggi og næringarskort – mörg þessara landa standa frammi fyrir hættuástandi vegna loftslagsáhættu eða náttúruhamfara.
- Meira en þrír fjórðu af flóttafólki í heiminum (77 prósent) eru að flýja aðstæður sem hafa staðið yfir í langan tíma, til dæmis aðstæður í Afganistan sem hafa nú verið til staðar í næstum fimmtíu ár.
- Meira en átta af hverjum tíu flóttamönnum (85 prósent) eru í þróunarlöndunum, yfirleitt nágrannalandi landsins sem þeir flúðu.
- Tveir þriðju hlutar einstaklinga sem flúðu yfir landamæri koma frá fimm löndum: Sýrlandi, Venesúela, Afganistan, Suður-Súdan og Mjanmar.
- Skýrslan um þróun á heimsvísu greinir frá helstu þjóðum þar sem einstaklingar eru vegalausir og á flótta, þar á meðal 5,6 milljónum palestínskra flóttamanna sem fá aðstoð frá Palestínuflóttamannaaðstoð Sameinuðu þjóðanna.
- Ein grunnstoð heimsmarkmiðanna fyrir 2030, „Skiljum engin eftir“ (e. „Leave no one behind“), nær nú einnig til flóttafólks, þökk sé nýju undirmarkmiði um flóttafólk sem hagtölunefnd Sameinuðu þjóðanna samþykkti í mars á þessu ári.
****
ATH: Skýrsla Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um þróun á heimsvísu er gefin út samhliða ársskýrslu, þar sem greint er frá aðgerðum Flóttamannastofnunarinnar til aðstoðar einstaklingum sem neyðast til að vera á flótta, sem og ríkisfangslausum íbúum heims.
Deila á Facebook Deila á Twitter