Eğitim

Bütün mülteciler ve sığınmacılar eğitim alma hakkına sahiplerdir ve Türk makamları tarafından kendilerine bir yabancı kimlik numarası verildikten sonra Türk okullarına kayıt yaptırabilirler. UNHCR, çocuğunuzu mümkün olduğunca kısa sürede okula kaydettirmenizi tavsiye etmektedir. UNHCR kayıt veya mülteci statüsü belirleme usulleri tamamlanana kadar beklemenize gerek yoktur.

• Türkiye’deki tüm çocuklar eğitim hakkına sahiptir.
• Devlet okulları ücretsizdir.
• Çocuğunuzu okula kaydettirmeden önce Türk makamlarına kayıt yaptırmanız gerekmektedir.
• Çocuğunuzu okula kaydettirmek istiyorsanız, doğrudan İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gidin.
• Okul yalnızca öğrenme demek değildir; okula gitmek çocuklara pek çok sosyal ve duygusal yarar sağlamaktadır.

Mülteciler ve sığınmacılar, okula gitmenin yanı sıra Halk Eğitim Merkezlerinin sunduğu kurslara (Türkçe dil kursları dâhil) katılabilirler. Bu kurslar ücretsizdir.

Türkiye’de ne kadar kalacak olursanız olun, çocuklarınızın okula gitmesi önemlidir! Başka bir ülkeye yerleştirilmeyi veya ülkenize geri dönmeyi umut ediyor olsanız bile, sizin ve ailenizin Türkiye’de geçirdiğiniz zamanı çocuklarınızın yeni eğitim sistemine sosyal ve akademik olarak uyum sağlamalarına yardımcı olacak becerileri geliştirecek şekilde kullanmanız önemlidir. Çocuklarınız okuldan ne kadar uzun süre ayrı kalırsa, işler o kadar zorlaşır.

Okula devam etmek, eğitim açısından sağladığı yararlara ek olarak çocuklarınızın yerinden edilmenin etkilerinden kurtulmalarına da yardımcı olacaktır. Düzenli bir rutine (her gün okula veya dil kurslarına devam etmek) sahip olmak çocuklarınıza ve gençlere istikrar getirecektir. Okula gitmek, aynı zamanda sizin ve ailenizin Türkiye’de yardım ihtiyacı içinde olmanıza yol açan durumlara ve geçmişte olanlara odaklanmanız yerine geleceğe odaklanmanızı sağlar.

Çocuğunuzu okula nasıl kaydettirebilirsiniz?

Çocuklarınızı kayıtlı olduğunuz ildeki okullara kaydettirmeniz gerekmektedir. Çocuğunuzu en yakın devlet okuluna kaydettirmek için İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gidin. İhtiyaç duyacağınız belgeler şunlardır: Türk makamlarına kayıtlı olduğunuzu gösterir belge (yabancı kimlik numarası) ve ikamet adresini gösterir belge (muhtardan alınır). Müdürlük, evinize en yakın okulu belirleyecektir ve çocuğunuzun hangi sınıfa yerleştirileceğine karar vermek için kısa bir sınav uygulayabilir.

İkamet ettiğiniz ilde bir SGDD veya İKGV ofisi bulunuyorsa, size yardım edebilirler.

Eğitime yönelik mali destek (Anaokulundan 12. Sınıfa kadar)

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB), Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Kızılay ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) mülteciler için yurt çapında “Eğitim İçin Şartlı Nakit Transferi Programı” (Ş.E.Y.) adında bir sosyal yardım programı uygulamaktadır. Bu program, 2003 yılından beri ASPB tarafından Türk vatandaşları ve Türkiye’de yaşayan yabancılar için uygulanmakta olan ulusal Eğitim İçin Şartlı Nakit Transferi programının bir uzantısıdır. Hangi milletten olursa olsun, kamp dışında yaşayan ve uygunluk kriterlerini karşılayan tüm mülteciler bu yardımdan faydalanabilir. Bu program kapsamında, kriterleri karşılayan ailelere çocuklarının (anaokulundan 12. sınıfa kadar) okula düzenli olarak gitmesi şartıyla nakit yardımı yapılmaktadır.

Bu program tüm uyruklardan mültecilere açıktır. Başvuracak kişilerin Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nde (GİGM) kayıtlı olması, 99 ile başlayan bir yabancı kimlik numarasına sahip olması ve MERNİS veritabanına kayıtlı olması gerekmektedir. Ödemeleri düzenli alabilmek için başvuru sahiplerinin programın uygunluk kriterlerini karşılaması ve çocuklarını düzenli olarak okula göndermeleri zorunludur.

Mültecilere yönelik Eğitim İçin Şartlı Nakit Transferi Programı hakkında detaylı bilgi için (başvuru işlemleri ve uygunluk kriterleri dâhil olmak üzere) buradan Eğitim İçin Şartlı Nakit Transferi broşürüne ulaşabilirsiniz.

Mülteciler Türkiye’de üniversiteye gidebilirler. Türk üniversitelerine kayıt yaptırmak isteyen öğrenciler şu şartları yerine getirmelidirler: Yabancı kimlik numarası, 12. sınıfı tamamlamış olduğuna ilişkin kanıt, kayıt olmak istenen üniversite tarafından yapılan Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS) sonuçları ve kayıt olmak istenen kurumun eğitim dilinde yetkin olduğunu gösterir kanıt.

Akademik programlar ve yabancı öğrencilere yönelik kabul şartları da dâhil olmak üzere kabul şartlarına ilişkin bilgiye üniversitelerin internet sitelerinden ulaşabilirsiniz.

Mülteci ve sığınmacı olan öğrencilerin üniversiteler tarafından “yabancı öğrenci” olarak görüldüğünü lütfen göz önünde bulundurun. Yabancı öğrencilerden daha fazla tutarda eğitim harcı istenebilir.

Yükseköğrenime yönelik mali destek

UNHCR, uluslararası koruma kapsamında olan ve kriterleri karşılayan öğrencilere nakit yardımında bulunarak onların yükseköğrenim masraflarını karşılamaya yardımcı olmaktadır. UNHCR’nin verdiği yükseköğrenim bursu, kriterleri karşılayan öğrencilere Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarına kayıt ve katılım maliyetlerini karşılamak için destek sunmayı amaçlamaktadır.

Mali yardım her akademik dönemde bir kere verilir. Verilen yardımın miktarı akademin dönem başına yaklaşık 1.500 TL’dir ve her dönemde tek ödeme şeklinde gerçekleştirilir. Öğrencinin üniversitede kayıtlı olduğunu gösterir belge ile birlikte her dönem yardım başvurusu tekrarlanmalıdır.

Ödemeler UNHCR adına PTT tarafından çıkartılan ön ödemeli MasterCard banka kartı üzerinden yapılır.

UNHCR’nin mali yardımından faydalanabilmek için aşağıdaki şartları karşılamanız gereklidir:

• Uluslararası koruma başvuru sahibi olarak UNHCR veya GİGM’ye kayıtlı olmak.
• Türk makamlarında kayıtlı olmak ve geçerli bir yabancı kimlik numarasına sahip olmak (99 ile başlayan).
• Bir Türk üniversitesinde ön lisans, lisans veya yüksek lisans programına kayıtlı olmak veya bir üniversite programına kabul edilip henüz eğitime başlamamış olmak.

Yüksek lisans programına kayıtlı öğrencilere kısmi mali yardım sağlanmaktadır.

Geçici koruma kapsamındaki Suriye vatandaşları, DAFI bursuna sahip kişiler, doktora öğrencileri ve üniversitelere bağlı enstitülerde veya özel kurumlarda Türkçe öğretim programlarına kayıtlı olan kişiler bu mali yardım programından faydalanamaz.

UNHCR, mali yardıma yönelik acil başvuruları işleme koyamamaktadır.

Nasıl başvurabilirim?

Başvurunuzu yapmak için online başvuru sayfamızı ziyaret edip başvuru formunu doldurun ve istenen diğer belgeleri sisteme yükleyin.

Başvuruda istenen belgeler:

• Eksiksiz doldurulmuş yükseköğrenim bursu başvuru formu. Yalnızca eksiksiz doldurulmuş formlar değerlendirmeye alınacaktır.
• Öğrenci kayıt belgesi veya üniversiteye kabul belgesi.
• Güncel öğrenci belgesi.
• Yabancı kimlik kartının bir nüshası.
• UNHCR belgesinin bir nüshası.

Başvuru sonuçlarına UNHCR “Sonuç” sayfasından bakabilirsiniz.

Detaylı bilgi için UNHCR’nin yükseköğrenim yardımlarıyla ilgili bilgi sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Yabancı öğrenciler Türkiye’de bulunan çevrimiçi ve uzaktan eğitim veren Anadolu Üniversitesi’ne kayıt yaptırabilirler. Anadolu Üniversitesi tarafından verilen derece ve diplomalar, Türkiye’de ve uluslararası alanda tanınırlığa sahiptir.

Bir dizi farklı kurum da çevrimiçi programlar sunmaktadır (örn. University of the People, Coursera). Bu programların çoğu Türkiye’de resmi olarak tanınmamaktadır. Bu kurslar bilgi tazeleme ve öğrencilerin üniversiteye hazırlanmalarına yardımcı olma açısından yararlıdır.

Yabancılar, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı meslek okullarına kayıt yaptırabilirler. Kayıt usul ve şartları diğer okullarla aynıdır.

Beceri kazandırma kursları, Halk Eğitim Merkezleri tarafından ücretsiz olarak verilmekte ve sertifikaları ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilmektedir. Bu kurslara kayıt yaptırmak için geçerli bir yabancı kimlik numaranızın olması gerekmektedir.

Türkçe öğrenmek, Türkiye’de kaldığınız süre boyunca yaşamınızı sürdürmeniz açısından temel bir beceridir. Türkçe öğrenmek günlük hayatı ve basit işleri (alışveriş, toplu taşıma kullanma) kolaylaştıracak, aynı bölgede yaşayan başka kişilerle arkadaşlık kurulmasına olanak sağlayacak ve acil durumlarda (doktor veya polisle iletişim kurma) yardımcı olacaktır.

Halk Eğitim Merkezleri tarafından ücretsiz Türkçe kursları verilmektedir. Kursa kaydolmak için lütfen bulunduğunuz ildeki Halk Eğitim Merkezine başvurun. UNHCR’nin ortakları bulunduğunuz ildeki dil kurslarına ilişkin daha fazla bilgi sunabilirler.

Anadolu Üniversitesi, başlangıç düzeyinde (A1) ve temel düzeyde (A2) ücretsiz, çevrimiçi Türkçe dil kursları sağlamaktadır. Bu kurslar, Türkçe öğrenmek isteyen herkese açıktır. ANA-DİL Türkçe dil programı hakkında daha fazla bilgi almak ve programa kayıt yaptırmak için Anadolu Üniversitesi’nin ANA-DİL Türkçe programının internet sitesine erişebilirsiniz.

Yunus Emre Enstitüsü (YEE) başlangıç düzeyinden (A1) ileri düzeye (C1) kadar çevrimiçi Türkçe dersleri sağlamaktadır. Dersler, esnek bir yapıda sunulduğu için, YEE’nin “Uzaktan Türkçe Öğrenim Portalı” öğrencilerin kendilerine uygun hızda ve istedikleri yerden Türkçe öğrenmelerine olanak tanımaktadır. Bu konuda daha fazla bilgiye Yunus Emre Enstitüsü’nün internet sitesinden ulaşabilir, program için kayıt yaptırabilirsiniz.