Δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Κιργιστάν κερδίζει το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Ύπατης Αρμοστείας
O δικηγόρος Azizbek Ashurov, νικητής του Βραβείου Προσφύγων Nansen της Υ.Α. για το 2019 σε φωτογραφία στο Κιργιστάν. © UNHCR/Chris de Bode
Ένας δικηγόρος, που έχει βοηθήσει με το έργο του τις προσπάθειες της Δημοκρατίας της Κιργιζίας, ώστε να γίνει η πρώτη χώρα στον κόσμο που βάζει τέλος στην ανιθαγένεια, επιλέχθηκε ως νικητής του Βραβείου Προσφύγων Νansen της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) για το 2019.
Ο Azizbek Ashurov, μέσα από την οργάνωσή του Δικηγόροι Χωρίς Σύνορα της Κοιλάδας Ferghana (FVLWB), έχει βοηθήσει πάνω από 10.000 ανθρώπους να αποκτήσουν την κιργιζική ιθαγένεια, καθώς μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης είχαν καταστεί ανιθαγενείς. Ανάμεσά τους, περίπου 2.000 παιδιά θα έχουν πλέον το δικαίωμα στην εκπαίδευση και σε ένα μέλλον, όπου θα έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν, να παντρευτούν και να δουλέψουν.
Η ανιθαγένεια επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, στερώντας τους νομικά δικαιώματα και βασικές υπηρεσίες και οδηγώντας τους σε πολιτική και οικονομική περιθωριοποίηση και διακρίσεις, ενώ τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους απέναντι στην εκμετάλλευση και την κακομεταχείριση.
«Η ιστορία του Azizbek Ashurov είναι μια ιστορία μεγάλη προσωπικής αποφασιστικότητας και επιμονής», ανέφερε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Filippo Grandi.
«Η αφοσίωσή του στον σκοπό της εξάλειψης της ανιθαγένειας στο Κιργιστάν – ένα επίτευγμα που έγινε πραγματικότητα σε συνεργασία με την κυβέρνηση του Κιργιστάν και άλλους φορείς σε όλη τη χώρα – είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της δύναμης που μπορεί να έχει ένα άτομο στο να δώσει έμπνευση και να κινητοποιήσει σε συλλογική δράση.»
Την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, όπου δεν υπήρχαν εσωτερικά σύνορα, οι άνθρωποι μετακινούνταν στην κεντρική Ασία με εσωτερικά έγραφα ταυτοποίησης, αποκτούσαν κατοικία και παντρεύονταν. Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991 και τη δημιουργία νέων κρατών, πολλοί άνθρωποι βρέθηκαν μέσα στα όρια συνόρων που μόλις είχαν δημιουργηθεί, συχνά έχοντας μόνο σοβιετικά διαβατήρια, τα οποία πλέον δεν ήταν έγκυρα, ή χωρίς να μπορούν να αποδείξουν πού γεννήθηκαν. Αυτό άφησε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε καθεστώς ανιθαγένειας σε όλη την ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του Κιργιστάν.
Οι συνέπειες για τις γυναίκες ήταν δυσανάλογες, καθώς συχνά έμεναν χωρίς καμία ιθαγένεια εφόσον παντρεύονταν και εγκαθίσταντο εκτός της δικής τους σοβιετικής δημοκρατίας πριν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τη διαμόρφωση νέων συνόρων. Ως συνέπεια των νόμων περί κτήσης της ιθαγένειας λόγω καταγωγής, η ανιθαγένειά τους μεταφερόταν και στα παιδιά τους.
Με κίνητρο τη δύσκολη εμπειρία της ίδιας του της οικογένειας στο να αποκτήσει ιθαγένεια αφού έφτασε από το Ουζμπεκιστάν στον απόηχο της διάλυσης, ο Ashurov βοήθησε στην ίδρυση της FVLWB το 2003. Στόχο είχε να προσφέρει δωρεάν νομική συμβουλευτική και βοήθεια σε ευάλωτους εκτοπισμένους, ανιθαγενείς και ανθρώπους χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα στο νότιο τμήμα του Κιργιστάν.
«Δεν μπορώ να ησυχάσω όταν βλέπω μια αδικία», αναφέρει ο Ashurov. «Η ανιθαγένεια αποτελεί αδικία. Ένας άνθρωπος που είναι ανιθαγενής δεν αναγνωρίζεται από κανένα κράτος. Οι άνθρωποι αυτοί είναι σαν φαντάσματα. Υπάρχουν στην πραγματικότητα, αλλά όχι στα χαρτιά.»
«Ο ρόλος μας στη μείωση της ανιθαγένειας είναι να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να πετύχουν αυτό που δεν μπορούν να κάνουν μόνοι τους. Δεν τους δίνουμε ιθαγένεια, τους δίνουμε πίσω ένα δικαίωμα που θα έπρεπε να έχουν από τη γέννησή τους.»
«Συνειδητοποίησα ότι εάν ήταν τόσο δύσκολο για μένα, με τη μόρφωσή μου και όντας δικηγόρος, τότε φαντάσου πόσο πιο δύσκολο πρέπει να είναι για έναν απλό άνθρωπο», λέει o Αshurov.
Kαθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονταν στην FVLWB για βοήθεια σε θέματα ιθαγένειας, ο Ashurov έστρεψε το βάρος της οργάνωσης στην ανιθαγένεια, δουλεύοντας με άλλους φορείς για να καταγράψουν για πρώτη φορά ατομικές περιπτώσεις σε όλη τη χώρα και θέτοντας ως στόχο την αντιμετώπιση αυτού του καταστροφικού προβλήματος μια για πάντα.
Ο Ashurov και η FVLWB δημιούργησαν κινητές νομικές ομάδες, που ταξίδεψαν σε απομακρυσμένες περιοχές στα νότια της χώρας για να βρουν ευάλωτες και κοινωνικά περιθωριοποιημένες ομάδες. Μέσα στην ορεινή αυτή χώρα, οι κινητές νομικές ομάδες στηρίζονταν σε ένα ταλαίπωρο σύστημα τετρακίνησης για τις μετακινήσεις τους ή ταξίδευαν με άλογο.
Η στενή συνεργασία του με τις κιργιζικές αρχές, σε μέτρα όπως η θέση σε ισχύ μιας προσωρινής «αμνηστίας» για όσους δεν είχαν σημαντικά έγγραφα, βοήθησε μεγάλο αριθμό ανιθαγενών να αποκτήσουν ιθαγένεια.
«Η κύρια μέθοδός μας ήταν η συνεργασία με την κυβέρνηση», εξηγεί ο Ashurov. «Καταφέραμε να τραβήξουμε την προσοχή τους και να τους κάνουμε συμμάχους. Ήμασταν μικροί πολεμιστές – αλλά πίσω μας είχαμε μια μεγάλη δεξαμενή.»
«Όπως και στο Κιργιστάν, ένας ακόμα αριθμός κρατών στην ευρύτερη περιοχή έχει ξεκινήσει εκστρατείες μέσα από τις οποίες περίπου 46.000 ανιθαγενείς έχουν ταυτοποιηθεί μέχρι στιγμής και πάνω από 34.500 περιπτώσεις έχουν επιλυθεί με επιτυχία.»
Σημείωση για τους συντάκτες
Οπτικοακουστικό και άλλο υλικό για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σχετικά με τον νικητή του Βραβείου Προσφύγων Νάνσεν 2019, μπορείτε να δείτε εδώ: https://www.unhcr.org/media-Νάνσεν-refugee-award-2019
Σχετικά με το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Υ.Α.
Το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν προσφέρεται ως αναγνώριση ενός εξαιρετικού ανθρωπιστικού έργου προς όφελος των προσφύγων, των εσωτερικά εκτοπισμένων ή των ανιθαγενών. Στους πρόσφατους νικητές του Βραβείου περιλαμβάνονται ο χειρουργός Δρ. Evan Atar Adaha από το Νότιο Σουδάν, η Αδελφή Angelique Namaika από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και ο Zannah Mustapha, ένας δικηγόρος και μεσολαβητής από την επαρχία Borno στη βορειο-ανατολική Νιγηρία.
Το βραβείο περιλαμβάνει ένα αναμνηστικό μετάλλιο και χρηματικό έπαθλο 150.000 δολαρίων, μια ευγενική δωρεά των κυβερνήσεων της Ελβετίας και της Νορβηγίας. Σε στενή συνεργασία με την Υ.Α., ο νικητής χρησιμοποιεί το χρηματικό έπαθλο για τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος που συμπληρώνει το υπάρχον έργο του.
Το πρόγραμμα για το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν χρηματοδοτείται σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Ελβετίας, την κυβέρνηση της Νορβηγίας, το Δημόσιο Συμβούλιο της Δημοκρατίας και του Καντονίου της Γενεύης, το Διοικητικό Συμβούλιο της Πόλης της Γενεύης, καθώς και το Ίδρυμα IKEA.
Η τελετή απονομής του Βραβείου Νάνσεν 2019
Η τελετή βράβευσης για το 2019 θα πραγματοποιηθεί στις 7 Οκτωβρίου στο Bâtiment des Forces Motrices στη Γενεύη.
Η τελετή θα περιλαμβάνει ερμηνεία από τον τραγουδιστή Danny Ocean, ο οποίος κατάγεται από τη Βενεζουέλα, καθώς και ομιλία της Νadine Labaki, της Λιβανέζας σκηνοθέτριας της ταινίας Καπερναούμ, που έχει λάβει Βραβείο της Επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών και υποψηφιότητα για Βραβείο Όσκαρ. Οικοδέσποινα της τελετής θα είναι η βραβευμένη παρουσιάστρια Leanne Manas, από τη Νότια Αφρική. Στις ερμηνείες της βραδιάς περιλαμβάνονται η Ελβετίδα μουσικός Flèche Love και οι Γερμανοί ποιητές και καλλιτέχνες Babak Ghassim και Usama Elyas.
Σχετικά με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ηγείται της διεθνούς δράσης για την προστασία ανθρώπων που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω συγκρούσεων και διώξεων. Παρέχουμε βοήθεια ζωτικής σημασίας όπως στέγαση, φαγητό και νερό, βοηθάμε στη διαφύλαξη των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην εύρεση λύσεων που εξασφαλίζουν στους ανθρώπους ένα ασφαλές καταφύγιο που μπορούν να αποκαλούν σπίτι τους και να χτίσουν τη ζωή τους από την αρχή. Επίσης, καταβάλλουμε προσπάθειες για να εξασφαλίσουμε ότι οι ανιθαγενείς μπορούν να αποκτήσουν ιθαγένεια.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter