Καθώς οι αφίξεις στη Μεσόγειο μειώνονται ενώ οι θάνατοι αυξάνουν, η Υ.Α. καλεί για ενίσχυση των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης

Διάσωση μιας υπερσυνωστισμένης βάρκας με πρόσφυγες και μετανάστες στη Μεσόγειο από το Ιταλικό Ναυτικό στο πλαίσιο της επιχείρησης Mare Nostrum. © Massimo Sestini για το Ιταλικό Ναυτικό

Τους πρώτους έξι μήνες του 2018, 45.700 αιτούντες άσυλο και μετανάστες έφτασαν στις ακτές της Ευρώπης διασχίζοντας τη Μεσόγειο, κάτι που αποτελεί μεγάλη μείωση σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Σε σύγκριση με την κορύφωση των αφίξεων το πρώτο εξάμηνο του 2016, ο αριθμός αυτός είναι πέντε φορές μικρότερος και αντιστοιχεί στα νούμερα της περιόδου πριν το 2014.

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) ανησυχεί γιατί παρά την μείωση αυτή, άνδρες, γυναίκες και παιδιά εξακολουθούν να χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα και αναλογικά σε μεγαλύτερους αριθμούς. Μέχρι στιγμής το 2018, για πέμπτη συνεχή χρονιά, οι νεκροί και αγνοούμενοι έχουν ξεπεράσει δυστυχώς τους 1.000, παρόλο που έχει μειωθεί ο αριθμός των ανθρώπων που διασχίζουν τη Μεσόγειο με κατεύθυνση την Ευρώπη. Μόνο τον Ιούνιο, ένας στους 7 ανθρώπους έχασε τη ζωή του στη προσπάθειά του να διασχίσει την Κεντρική Μεσόγειο, σε σύγκριση με έναν στους 19 τους πρώτους έξι μήνες του έτους και έναν στους 38 την ίδια περίοδο του 2017.

Ο μεγάλος αριθμός των νεκρών καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ενίσχυση της δυνατότητας έρευνας και διάσωσης στην περιοχή. Η Υ.Α. ευχαριστεί όλους όσοι συμμετέχουν σε επιχειρήσεις διάσωσης. Καθώς, όμως, υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που διακινδυνεύουν τη ζωή τους, η Υ.Α. τονίζει για μια ακόμη φορά πόσο εξαιρετικά κρίσιμο είναι, σε συνδυασμό με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το δίκαιο της θάλασσας, να επιτρέπονται οι προσπάθειες ανταπόκρισης σε καταστάσεις όπου άνθρωποι βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα.

Η Υ.Α. ανησυχεί ιδιαίτερα για τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει μια πιο περιορισμένη δυνατότητα έρευνας και διάσωσης, εάν τα πλοία αποθαρρύνονται από το να ανταποκριθούν σε κλήσεις επείγουσας βοήθειας επειδή φοβούνται ότι μπορεί να μη τους δοθεί άδεια να αποβιβάσουν στην ξηρά τους διασωθέντες. Ιδιαιτέρως οι ΜΚΟ έχουν εκφράσει ανησυχίες για τους περιορισμούς που έχουν τεθεί στην ικανότητά τους να διεξάγουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, που απορρέουν από τον περιορισμό των κινήσεών τους και την απειλή πιθανών νομικών ενεργειών.

Οι ΜΚΟ διαδραματίζουν έναν κρίσιμης σημασίας ρόλο στη διάσωση ανθρώπων που κινδυνεύουν στη θάλασσα. Από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο φέτος διεξήγαγαν περίπου το 40% των επιχειρήσεων διάσωσης όσων ανθρώπων αποβιβάστηκαν στην Ιταλία – συμπεριλαμβανομένων αυτών που διασώθηκαν πρώτα από εμπορικά πλοία ή πλοία του ναυτικού και κατόπιν μεταφέρθηκαν σε σκάφη ΜΚΟ.

Καθώς μπαίνουμε σε περίοδο που τα ταξίδια αυτά κλιμακώνονται, η διάσωση ζωών πρέπει να είναι η βασική προτεραιότητα. Οποιαδήποτε μείωση της δυνατότητας έρευνας και διάσωσης θα οδηγήσει σίγουρα σε περισσότερους θανάτους καθώς αδίστακτοι διακινητές, που δεν δίνουν καμία αξία στην ανθρώπινη ζωή, συνεχίζουν να οργανώνουν ταξίδια μέσω θαλάσσης χρησιμοποιώντας μη αξιόπλοες και ακατάλληλες βάρκες.

Θα πρέπει να επιτρέπεται σε οποιοδήποτε πλοίο έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, να συνδράμει όσους έχουν ανάγκη και κατόπιν να αποβιβάζει τους διασωθέντες στο κοντινότερο κατάλληλο ασφαλές λιμάνι.

Εάν απαγορεύεται στα πλοία να αποβιβάσουν τους διασωθέντες, οι κυβερνήτες μπορεί να καθυστερούν να ανταποκριθούν σε κλήσεις για βοήθεια στη σκέψη ότι μπορεί να χρειαστεί να μείνουν εν πλω για μέρες.

Η Υ.Α. επαναλαμβάνει την έκκληση που απηύθυνε πριν από μερικές εβδομάδας, μαζί με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.), για μια κοινή περιφερειακή προσέγγιση όσον αφορά στα επικίνδυνα ταξίδια στη Μεσόγειο που θα παρέχει σαφείς και προβλέψιμες οδηγίες για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, καθώς και για την αποβίβαση.

Μπορείτε να διαβάσετε την πρόταση της Υ.Α. και του Δ.Ο.Μ. εδώ.


English