Ontheemden vormen de grootste groep binnen het totale aantal mensen dat gedwongen op de vlucht is. Hoewel ze meestal om dezelfde redenen op de vlucht slaan als vluchtelingen (gewapend conflict, geweld, schending van de mensenrechten), blijven ontheemden wettelijk onder de bescherming staan van hun eigen overheid, ook al is diezelfde overheid soms medeverantwoordelijk voor het feit dat mensen hun woonplaats verlaten. Ze worden daardoor niet beschermd door het internationale recht en zijn als gevolg daarvan erg kwetsbaar. UNHCR zorgt ervoor dat deze mensen niet aan hun lot worden overgelaten.
Eind 2018 waren er wereldwijd 41,3 miljoen mensen op de vlucht in eigen land. De meeste ontheemden wonen in Colombia, Syrië en de Democratisch Republiek Congo.