6 dringende vragen over de situatie op de Griekse eilanden

De afgelopen weken is het volop in het nieuws: de situatie op de Griekse eilanden. We kregen veel vragen van mensen die zich naar aanleiding van de berichten zorgen maken.

 

1. Klopt het dat de kampen op Lesbos overvol zijn?

Een van de grootste opvangkampen op het eiland Lesbos is Moria. Een kamp dat officieel capaciteit heeft om 2.000 mensen op te vangen. In praktijk tellen we op dit moment ruim 7.000 mensen in kamp Moria. Duizenden mensen, waaronder heel veel kinderen, moeten overleven onder snel verslechterende omstandigheden. Er zijn te weinig facilitaire voorzieningen, en er is te weinig medische en psychologische hulp voor gewonde en getraumatiseerde vluchtelingen. Elke dag worden we op Lesbos geconfronteerd met schrijnende situaties, en UNHCR maakt zich ernstige zorgen.

2. Is de situatie op andere Griekse eilanden net zo ernstig?

Het is moeilijk om de situatie van de verschillende eilanden een op een met elkaar te vergelijken. Op de andere eilanden komen minder mensen aan land dan op Lesbos. Maar ook daar is de capaciteit niet toereikend. Op het eiland Samos bijvoorbeeld verblijven zo’n 2.700 mensen, vooral families uit Syrië en Irak, in een kamp dat officieel plek biedt aan 700 mensen. Dit dwingt veel vluchtelingen om te slapen in geïmproviseerde onderkomens die nauwelijks bescherming bieden tegen kou of neerslag. We kijken daarom met vrees naar de naderende winter.

3. Waarom zijn de kampen op de eilanden zo overvol?

Migranten en vluchtelingen die de Middellandse Zee oversteken en op de Griekse eilanden Lesbos, Chios, Samos, Leros, Kos of Rhodos terechtkomen, moeten van de Griekse overheid daar hun asielprocedure afwachten. Asielzoekers mogen alleen met toestemming van de Griekse overheid het eiland verlaten. Het gevolg daarvan is dat een eiland als Lesbos of Samos steeds voller raakt. Lesbos ligt relatief dicht bij Turkije en als gevolg daarvan arriveren op Lesbos ook de meeste mensen die per boot de oversteek naar Europa wagen, gevolgd door Chios en Samos.

Aantallen migranten en vluchtelingen die in 2018 aankwamen op de Griekse eilanden.  

4. Kan UNHCR hier niets aan doen?

Omdat Griekenland in eerste instantie zelf verantwoordelijk is om de opvang van migranten en vluchtelingen te regelen, net zoals bijvoorbeeld Nederland of andere Westerse landen, werkt UNHCR alleen als een ondersteunende partij in Griekenland en op de eilanden. Wij kunnen daarom niet zelf bepalen of en hoe de situatie anders moet worden aangepakt. Waar we hard aan werken, is de verbetering van de logistiek zodat meer mensen sneller naar het vasteland kunnen als het wordt toegestaan. UNHCR maakt zich ernstige zorgen over de situatie, en dringt er daarom al enkele tijd op aan bij de Griekse overheid om de situatie snel aan te pakken. De omstandigheden in de opvangcentra moeten snel worden verbeterd. Denk daarbij onder andere aan de facilitaire voorzieningen en de bescherming van de kwetsbare vrouwen, kinderen en slachtoffers van seksueel geweld. Ook dringen we erop aan dat er snellere procedures komen en vluchtelingen naar het vasteland mogen. Daar lijkt inmiddels enige beweging in te komen. De afgelopen week zijn er mensen van Lesbos overgebracht naar het Griekse vasteland.

 

5. Welke hulp biedt UNHCR op de Griekse eilanden?

UNHCR doet er alles aan om voor verlichting te zorgen bij mensen op de vlucht. In Griekenland en op de Balkan werken we met ruim 600 mensen om vluchtelingen op te vangen en bescherming te bieden. We geven mensen informatie, zorgen voor registratie van vluchtelingen en identificeren kwetsbare mensen die extra hulp nodig hebben. Kinderen, (zwangere) vrouwen en ouderen hebben onze bijzondere aandacht. We zoeken actief naar de ouders of familieleden van kinderen die alleen aankomen, en zorgen ervoor dat mindervaliden geholpen worden bij het krijgen van hulpmiddelen zoals een rolstoel, en terecht kunnen in speciale opvanglocaties. Lees hier meer over het werk van UNHCR in Griekenland.

6. Wat is de rol van de EU in de Griekse situatie?

Griekenland ontvangt hulp van de Europese Unie voor de opvang van vluchtelingen. Maar de uitdagingen zijn groot. UNHCR pleit bij de Europese landen voor een gezamenlijke aanpak, gebaseerd op verantwoordelijkheid en solidariteit en in overeenstemming met hun internationale verplichtingen. De afgelopen maanden heeft UNHCR, samen met het IOM, opgeroepen tot een regionale aanpak voor het redden en ontschepen van mensen in nood in de Middellandse Zee, en om de toegang tot veilige en legale trajecten voor vluchtelingen te verbeteren. Het creëren van meer hervestigingsplaatsen en het wegnemen van obstakels voor gezinshereniging moeten alternatieven bieden voor de levensgevaarlijke oversteek via de Middellandse Zee en de ernstige situatie van mensen in de opvangkampen aan de Europese grenzen.

UNHCR maakt schrijnende situaties mee op de Griekse eilanden. De opvanglocaties voor vluchtelingen zitten overvol. Wij doen er alles aan om verlichting te brengen voor de duizenden vluchtelingen die hier verblijven. We dringen er bij de Griekse overheid op aan om de situatie snel te verbeteren.