Griekenland moet einde maken aan gevaarlijke overbevolking in de opvangcentra van de eilanden, Europese steun is cruciaal

Dit is een samenvatting van wat de woordvoerder van UNHCR, Liz Throssell, zei tijdens de persconferentie in het Palais des Nations in Genève.

1 Oct 2019

© UNHCR/Gordon Welters

UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, roept Griekenland dringend op om duizenden asielzoekers uit de gevaarlijk overbevolkte opvangcentra op de Griekse eilanden te halen. Het aantal aankomsten via zee, voornamelijk Afghaanse en Syrische gezinnen, steeg tot 10.258 in September – het hoogste maandelijkse aantal sinds 2016. Dit heeft een negatieve impact op de omstandigheden op de eilanden, die nu 30.000 asielzoekers opvangen.

De situatie op Lesbos, Samos en Kos is kritiek. Het Moria-centrum op Lesbos zit met 12.600 mensen aan vijf keer haar capaciteit. In een nabijgelegen informele nederzetting delen 100 mensen één toilet. De spanningen blijven hoog oplopen in Moria, waar een brand in een container, dat dienst deed als tijdelijk onderkomen, op zondag het leven kostte aan een vrouwelijke vluchtelinge. Een daaropvolgende rel door gefrustreerde asielzoekers leidde tot een aanvaring met de politie.

Op Samos huisvest het Vathy opvangcentrum 5.500 mensen – acht keer haar capaciteit. De meesten slapen in tenten met nauwelijks toegang tot sanitaire voorzieningen, schoon water of medische zorgen. Ook op Kos, waar 3.000 mensen in een ruimte voor 700 personen verblijven, zijn de omstandigheden sterk verslechterd.

Het is onmenselijk om mensen op de eilanden in deze ontoereikende en onzekere omstandigheden te houden en daar moet een einde aan komen.

De Griekse regering heeft gezegd dat het verlichten van de druk op de eilanden en het beschermen van niet-begeleide en van hun ouders gescheiden kinderen prioriteit heeft, wat wij verwelkomen. Wij nemen ook nota van de maatregelen die de regering maandag tijdens een buitengewone kabinetsvergadering heeft aangekondigd. De maatregelen zullen de asielprocedures versnellen en aanscherpen en helpen om de stromen naar Griekenland beter te beheersen. We kijken uit naar de schriftelijke uitleg waar we commentaar op kunnen voorzien.

Er moeten echter dringend maatregelen genomen worden. We dringen er dan ook op aan dat de Griekse autoriteiten werk maken van de plannen voor de overdracht van meer dan 5.000 asielzoekers naar het vasteland. Ze hebben al de toestemming om daar hun asielprocedure voort te zetten. Tegelijkertijd moeten er ook nieuwe opvangplaatsen worden voorzien om te voorkomen dat de druk van de eilanden naar het Griekse vasteland wordt verplaatst, waar de meeste locaties reeds op hun volledige capaciteit draaien. UNHCR zal in oktober, op verzoek van de regering, steun blijven verlenen aan het overplaatsen van vluchtelingen naar het vasteland.

Er zijn ook oplossingen op langere termijn nodig, waaronder steun voor vluchtelingen om zelfredzaam te worden en te integreren in Griekenland.

Het lot van niet-begeleide en van hun ouders gescheiden kinderen, een groep die bestaat uit meer dan 4.400 kinderen, is bijzonder zorgwekkend, met slechts één op de vier kinderen in een opvangcentrum dat geschikt is voor hun leeftijd.

Ongeveer 500 kinderen zijn ondergebracht bij niet-verwante volwassenen in een grote magazijntent in Moria. Op Samos slapen meer dan een dozijn onbegeleide meisjes om de beurt in een kleine container, terwijl andere kinderen geen andere keus hebben dan om op containerdaken te slapen. Gezien de uiterst riskante omstandigheden en het risico voor misbruik waarmee niet-begeleide en van hun ouders gescheiden kinderen te maken hebben, roept UNHCR de Europese landen op om prioritair plaatsen voor hen te voorzien, en voor kinderen die in aanmerking komen om zich bij familieleden te voegen de overdracht te versnellen.

UNHCR blijft samenwerken met de Griekse autoriteiten om de capaciteit op te bouwen die nodig is om deze uitdagingen aan te gaan. We beheren meer dan 25.000 appartementplaatsen voor de meest kwetsbare asielzoekers en vluchtelingen, in het kader van het door de EU gefinancierde ESTIA-programma. Ongeveer 75.000 mensen ontvangen maandelijks financiële steun in het kader van hetzelfde programma. UNHCR is bereid om, met de voortdurende steun van de EU en andere donoren, haar steun uit te breiden door middel van een cash for shelter scheme dat erkende asielzoekers in staat zou stellen om zich van de eilanden naar het vasteland te begeven.

Griekenland heeft dit jaar het grootste deel van de aankomsten in het Middellandse-Zeegebied ontvangen, ongeveer 45.600 mensen van de 77.400 – meer dan Spanje, Italië, Malta en Cyprus samen.

Indien u meer wilt weten over de situatie in de regio rond de Middellandse zee en hoe UNHCR hier hulp verleent, kunt u meer info vinden op deze noodhulp-pagina.

Voor meer informatien over dit onderwerp kunt u contact opnemen met