Üçüncü ülkeye yerleştirme ihtiyaçları ve sağlanan fırsatlar arasındaki açık büyüyor

UNHCR, BM Mülteci Örgütü, bugün üçüncü ülkeye yerleştirilme ihtiyacı içinde olan mülteci sayısı ile dünya çapında hükümetlerin sağladığı kontenjan arasındaki açığın genişlediği uyarısında bulundu.

Cenevre’de düzenlenen konuya ilişkin yıllık forumda ele alınan Üçüncü Ülkeye Yerleştirmeye İlişkin 2019 Yılı Öngörülen Küresel İhtiyaçlar raporunda; UNHCR, 2017’de üçüncü ülkeye yerleştirme için sağlanan kontenjanının küresel olarak 75.000’e kadar düştüğünün ve 2019’da üçüncü ülkeye yerleştirilme ihtiyacı içinde olacağı öngörülen mülteci sayısının 1.4 milyona ulaşacağını açıkladı. Bu veriler çerçevesinde düşünüldüğünde, dünyadaki en hassas durumdaki mültecilerinin üçüncü bir ülkeye yerleştirilmesi 18 yıl alacaktır.

BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, “Daha geçen hafta Nijer’de, Libya’daki korkunç koşullardan kurtarılan mültecilerin tahliye edilmesine ve üçüncü ülkelere yerleştirilmesine olanak sağlayan yenilikçi plam ile, üçüncü ülkeye yerleştirme imkanının tam anlamıyla nasıl hayat kurtarıcı nitelikte olduğunu gördüm. Bu programın devamını sağlamak, bu tür ortak amaç etrafında birleşildiğini görmek ve günümüzün küresel sorunlarına ülkelerin çözüm bulması bağlamındadaha fazla üçüncü ülkeye yerleştirme kontenjanı sağlanmalı.” dedi.

Mültecilerin üçüncü ülkeye yerleştirilmesine ilişkin sağlanan olanakların artırılması, Eylül 2016’da Göçmen ve Mültecilere yönelik New York Bildirisi’nde 193 BM üye ülkesi tarafından kabul edilen mülteci durumlarına yönelik yeni kapsamlı yaklaşımın temel hedefidir ve 2018 sonu itibarıyla BM Genel Kurulu’na sunulacak mültecilere ilişkin yeni küresel mutabakatın da merkezi bir bileşenidir.

Yüksek Komiser Grandi, sözlerini şöyle sürdürdü: “Üçüncü ülkeye yerleştirme, sadece dünyadaki en hassas durumda olan insanlar için hayat kurtarıcı kritik önemde olmakla kalmıyor, aynı zamanda hükümetler ve topluluklar için de küresel yerinden edilme krizinin sorumluluğunu daha etkin paylaşmanın somut bir yolu olarak karşımıza çıkıyor. Daha çok ülkenin, üçüncü ülkeye yerleştirme olanağı sağlayan ülkeler arasına katılmasına ve halihazırda kontenjan sağlayan ülkelerin de programlarını geliştirmelerine acilen ihtiyacımız var.”

UNHCR’nin üçüncü ülkeye yerleştirme programına katılan ülke sayısı 2008’de 27 iken şu anda bu sayı 35. Rapor, UNHCR’nin dünyadaki 65 operasyonunda, 36 belli ülkeden gelen mültecilerin üçüncü ülkeye yerleştirilme ihtiyacı içinde olduğuna işaret ediyor. Suriye ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden gelen mülteciler, UNHCR’nin 2017’de üçüncü ülkeye yerleştirmek üzere dosyalarını sunduğu mültecilerin üçte ikisini oluşturuyor.

UNHCR, ülkelere farklı ülkelerden ve operasyonlardan, acil koruma ihtiyaçları olan daha fazla mülteciye kapılarını açmaları ve bu bağlamdaki taahhütlerini sürdürülebilir temelde şekillendirmeleri çağrısında bulunuyor. Şu anda üçüncü ülkeye yerleştirmek için kontenjan sağlayan 25 ülkeden sadece 14’ü, üçten fazla üçüncü ülkeye yerleştirme operasyonundan mültecileri kabul ediyor. UNHCR, aynı zamanda devletlere kontenjanlarının en az yüzde 10’unu UNHCR tarafından tanımlanan acil ve olağanüstü durumlar için ayırmaları çağrısında bulundu.

Dünya genelindeki üçüncü ülkeye yerleştirme sorunlarına yönelik ana forum olan ve Cenevre’de her yıl düzenlenen Üçüncü Ülkeye Yerleştirmeye İlişkin Üç Taraflı İstişareler’e bu hafta mülteciler de dahil olmak üzere hükümetlerden, STK’lar, üniversiteler ve özel sektörden 250’den fazla delege katılıyor.