Ο Ύπατος Αρμοστής καλεί σε επείγουσα δράση για τις συνθήκες των αιτούντων άσυλο στα ελληνικά νησιά
Παιδιά πρόσφυγες στον πρόχειρο καταυλισμό που έχει δημιουργηθεί στον παρακείμενο ελαιώνα του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια της Λέσβου. © UNHCR/Achilleas Zavallis
Ο Ibrahim Mohamed μαζί με την οικογένειά του εγκατέλειψαν τη Συρία στις αρχές του χρόνου όταν το σπίτι τους καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς. Αναζήτησαν ασφάλεια στην Ευρώπη, αλλά τώρα ζουν έξω από το υπερσυνωστισμένο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης στη Μόρια, στο νησί της Λέσβου.
Φεύγοντας από μια αφόρητη κατάσταση, βρέθηκαν σε μια άλλη.
«Δείτε τις συνθήκες εδώ, είναι αυτές ανθρώπινες συνθήκες;» ρωτάει ο Ibrahim, 49 ετών. Δείχνει το αυτοσχέδιο κατάλυμα που έφτιαξε μόνος με ξύλα και πλαστικά καλύμματα για τον ίδιο και τους στενούς συγγενείς του.
Πολλοί από τους γείτονες του Ibrahim στον πρόχειρο καταυλισμό που έχει δημιουργηθεί στον ελαιώνα έξω από το κέντρο υποδοχής λένε ότι νιώθουν το ίδιο. Ο ερχομός του χειμώνα έχει κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα.
Oι πρόχειρες σκηνές, οι ξύλινες παλέτες και τα πλαστικά καλύμματα δεν αρκούν φυσικά για να αντέξουν τους ισχυρούς ανέμους και τη βροχή αυτών των ημερών. Βρώμικα νερά ξεχειλίζουν από τα ολισθηρά μονοπάτια και καταλήγουν στα καταλύματα των ανθρώπων, μουσκεύοντας τις κουβέρτες και τα ρούχα τους.
Αυτό που δυσκολεύει την κατάσταση ακόμα περισσότερο, είναι ότι οι χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά που ζουν στις ανθυγιεινές αυτές συνθήκες δεν έχουν καμία ιδιωτικότητα ή ασφάλεια. Σπάνια υπάρχει ρεύμα και ζεστό νερό, ενώ οι άνθρωποι έχουν ελάχιστη πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες. Έχουν συμβεί επανειλημμένα περιστατικά βίας και αναταραχές.
Οι συνθήκες είναι απαράδεκτες, δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Filippo Grandi την Τετάρτη κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο κέντρο υποδοχής.
Κάλεσε τα ευρωπαϊκά κράτη να στηρίξουν την Ελλάδα για να ανταποκριθεί στην κατάσταση και απηύθυνε επείγουσα έκκληση να μετακινηθούν χιλιάδες αιτούντες άσυλο σε καλύτερες συνθήκες στέγασης.
«Αυτό που βλέπουμε εδώ στη Λέσβο είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό», δήλωσε ο κ. Grandi, που βρέθηκε στο νησί στο πλαίσιο τριήμερης επίσκεψής του στην Ελλάδα. «Βρισκόμαστε στην Ευρώπη. Είναι απαράδεκτο άνθρωποι που βρίσκονται ήδη σε δυσχερή θέση να ζουν σε τόσο τρομακτικές συνθήκες.»
Η κατάσταση στη Μόρια έχει επιδεινωθεί σημαντικά από την τελευταία επίσκεψη του Ύπατου Αρμοστή το 2016, κυρίως εξαιτίας του υπερσυνωστισμού. Περίπου 30.000 αιτούντες άσυλο ζουν σήμερα στα πέντε κέντρα υποδοχής στα νησιά του Αιγαίου, με χωρητικότητα για μόνο 5.400 ανθρώπους.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Grandi καλωσόρισε τα μέτρα της κυβέρνησης για την ανακούφιση της κατάστασης, όπως η δέσμευση για τη μεταφορά 20.000 ανθρώπων σε καλύτερες συνθήκες στην ενδοχώρα.
«Είναι ενθαρρυντικό ότι θα δοθεί έμφαση σε σημαντικές πτυχές της κατάστασης: καλύτερη στέγαση, μεταφορά στην ενδοχώρα, ταχύτερες διαδικασίες για τον καθορισμό του νομικού καθεστώτος και του μέλλοντος των ανθρώπων αυτών», ανέφερε.
Ο κ. Grandi επαίνεσε επίσης τους Έλληνες για την υποδοχή και τη φιλοξενία των αιτούντων άσυλο. Φέτος, η Ελλάδα έχει δεχθεί περισσότερους αιτούντες άσυλο από την Ιταλία, την Ισπανία, τη Μάλτα και την Κύπρο συνδυαστικά. Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για οικογένειες από το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Ιράκ.
«Χρειάζεται να υπάρξει αλληλεγγύη, ανθρωπιά, κατανόηση ότι αυτό που κάνει η Ελλάδα με αξιοθαύμαστη γενναιοδωρία και δεκτικότητα πρέπει να το ενστερνιστούν ακόμα περισσότεροι», είπε ο κ. Grandi. «Όλοι πρέπει να σταθούμε δίπλα στην Ελλάδα.»
Ο Ύπατος Αρμοστής συναντήθηκε επίσης με προσωπικό και εταίρους στο γειτονικό κέντρο φιλοξενίας του Καρά Τεπέ. Συνομίλησε με γυναίκες πρόσφυγες που μοιράστηκαν τις ανησυχίες τους για την οικογενειακή και σεξουαλική βία. Το κέντρο του Καρά Τεπέ, το οποίο διαχειρίζεται ο δήμος της Μυτιλήνης και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, στεγάζει αυτή τη στιγμή 1.300 αιτούντες άσυλο, κυρίως ευάλωτες περιπτώσεις.
Συνάντησε επίσης την Ibtisam, χήρα από τη Συρία και τα παιδιά της που έχουν ιδιαίτερες ιατρικές ανάγκες. Η οικογένεια τράπηκε σε φυγή στην Ελλάδα μέσω της Τουρκίας έπειτα από βομβιστική επίθεση στο σπίτι τους που προκάλεσε τον θάνατο πέντε μελών της οικογένειάς της, μαζί και του άντρα της και της αδερφής της.
Ο κ. Grandi επισκέφθηκε και μια τάξη σε ένα κέντρο μη τυπικής εκπαίδευσης που λειτουργεί η οργάνωση ΜΕΤΑδραση, εταίρος της Υ.Α., στη Μυτιλήνη και εξέφρασε την ανησυχία του για τα δεινά που αντιμετωπίζουν οι νεαροί αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες. Απηύθυνε έκκληση στην Ευρώπη να βοηθήσει τα 5.000 ασυνόδευτα παιδιά που βρίσκονται στην Ελλάδα, από τα οποία τα 1.000 είναι στη Λέσβο.
«Οι ασυνόδευτοι ανήλικοι έχουν ανάγκη από λύσεις – σε επίπεδο ασφαλούς στέγασης, εκπαίδευσης και προοπτικών για το μέλλον τους», πρόσθεσε.
Στην Αθήνα, ο κ. Grandi είχε συναντήσεις με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και εκπροσώπους της κυβέρνησης για να συζητήσουν για δράσεις με πρακτική και υπεύθυνη προσέγγιση, ώστε η Ελλάδα ν’ ανταποκριθεί στις άμεσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει, καθώς και για μακροπρόθεσμες λύσεις για τη στήριξη των προσφύγων ώστε να γίνουν πιο αυτάρκεις και να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία.
Ο Ύπατος Αρμοστής υπογράμμισε τα κύρια ζητήματα της ένταξης και του επιμερισμού της ευθύνης με μια ομάδα δημάρχων που άνοιξαν τις πόλεις τους στους πρόσφυγες σε μια συνάντηση που φιλοξένησε ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης.
Ο κ. Grandi συνέχισε την επίσκεψή του στην Αθήνα στις 28 Νοεμβρίου, όπου συμμετείχε σε συζήτηση κοινής συνεδρίασης δύο Επιτροπών της Βουλής, συναντήθηκε με μέλη διπλωματικών αποστολών και άλλους οργανισμούς του ΟΗΕ, με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και άλλους φορείς που συμμετέχουν στις προσπάθειες για την παροχή ανθρωπιστικής υποστήριξης.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter