Türkiye’de yaşayan bir sığınmacı veya mülteci olarak, farklı kuruluşlar ve devlet kurumları tarafından sağlanan çeşitli sosyal ve mali yardımlardan faydalanabilirsiniz. Bunlar; gıda, ev eşyası ve nakit yardımlarını kapsamaktadır.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV)
Mülteciler ve sığınmacılar illerde bulunan valilikler tarafından koordine edilen sosyal yardımlardan faydalanabilirler. Valiliklerin idaresinde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV); tek seferlik nakit yardımı, gıda dışı ihtiyaç malzemeleri yardımı, kömür yardımı, eğitim, barınma, sağlık, vb. yardımı talebiyle hazırladığınız dilekçeleri almaktadır.
Sosyal yardım başvurusunda bulunmak için aşağıdaki kimlik belgeleriyle bir SYDV’ye gitmeniz gerekmektedir:
- Suriye vatandaşı olmayan uluslararası koruma faydalanıcılarının (Iraklılar, İranlılar, Afganlar, Somalililer ve diğer uyruklardan kişiler) üzerinde 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasının bulunduğu Uluslararası Koruma Kimlik Belgesi’ne sahip olmaları gerekmektedir.
- Suriyeli geçici koruma faydalanıcılarının üzerinde 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasının bulunduğu Geçici Koruma Kimlik Belgesi’ne sahip olmaları gerekmektedir.
SYDV’den yardım almak için ayrıca dilekçenizi sunmanız gerekmektedir. SYDV tarafından sunulan yardımların bazılarından faydalanabilmek için bazı özel belgelere ihtiyacınız olabilir. Bu ek belgeler, sağlık raporlarınız veya ilaç masraflarınızı gösteren belgeler olabilir. Buna ek olarak, adresinizin ikamet ettiğiniz ildeki Nüfus Müdürlüğü’nün veritabanında kayıtlı olması gerekmektedir. İzlenen usuller doğrultusunda, SYDV tarafından ihtiyaçlarınızı değerlendirmek üzere evinize ziyarette bulunulabilir.
Başvurunuz üzerine yardım alacağınızın garantisi yoktur; karar, SYDV’nin Mütevelli Heyeti tarafından verilecektir.
Başvuruda bulunmak istediğiniz yardım türü için gereken belgeleri öğrenmek için, lütfen en yakındaki SYDV şubesine veya ikamet ettiğiniz ildeki UNHCR ortaklarının ofislerine başvurun.
Sosyal Hizmet Merkezleri
Sosyal Hizmet Merkezleri, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri bünyesinde görev yapmaktadır. Bu merkezler en hassas durumdaki mülteciler ve sığınmacılara sosyal hizmetler sunmaktadır. Bu hizmetler; psikososyal destek, eğitim ve danışmanlık ve en hassas durumdaki kişilerin tespiti ile bu kişilerin ilgili sosyal hizmet sağlayıcılarına yönlendirilmesini kapsamaktadır. Her ilde birden fazla Sosyal Hizmet Merkezi bulunabilir; bu nedenle, yaşadığınız yere en yakın merkeze gitmeniz gereklidir.
Sosyal Hizmet Merkezleri, iki yardım programı türüne yönelik başvuruları da kabul etmektedir:
- Sosyoekonomik destek
- Engellilere yönelik evde bakım hizmeti
Bu programlara başvuruda bulunmak için;
- Suriye vatandaşı olmayan uluslararası koruma faydalanıcılarının (Iraklılar, İranlılar, Afganlar, Somalililer ve diğer uyruklardan kişiler) üzerinde 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasının bulunduğu Uluslararası Koruma Kimlik Belgesi’ne sahip olmaları gerekmektedir.
- Suriyeli geçici koruma faydalanıcılarının üzerinde 99 ile başlayan yabancı kimlik numarasının bulunduğu Geçici Koruma Kimlik Belgesi’ne sahip olmaları gerekmektedir.
1. Sosyoekonomik destek, çocukları risk altında olan ailelere ve/veya tek ebeveynlere belirli bir süre için sağlanmaktadır. Kişinin/ailenin yardıma uygun olup olmadığını değerlendirmek amacıyla yukarıda bahsi geçen gerekli belgelere ek olarak, Sosyal Hizmet Merkezi personeli tarafından bir sosyal değerlendirme raporu doldurulacaktır. Rapor, ev ziyareti sırasında doldurulacaktır.
Başvuru sahiplerinin bu yardım türünden faydalanabilmek için bazı sıkı kriterleri karşılamaları gerekmektedir ve bu kişilerden Sosyal Hizmet Merkezi’ne ek belge sunmaları istenebilir.
2. Engellilere yönelik evde bakım hizmeti, günlük ihtiyaçlarını bir başka aile ferdinin bakımı ve yardımı olmaksızın karşılayamayan engelli bir aile ferdinin bulunduğu ailelere sağlanmaktadır. Bu, engelli bireyin bakımından sorumlu kişiye düzenli olarak sunulan mali bir yardımdır.
Bu yardım türünden faydalanmak için başvuru sahibinin;
- Yetkili bir sağlık kurumundan alınmış ve engelli aile ferdinin engel oranının yüzde 40 oranında veya bu orandan daha fazla olduğunu gösterir Engelli Sağlık Kurulu raporu sunması,
- Engelli kişinin bakımından sorumlu kişinin çalışmadığını kanıtlaması ve
- Maddi yetersizliğin bulunduğunu kanıtlaması gereklidir.
Sosyoekonomik desteğe benzer olan engellilere yönelik evde bakım hizmeti, ev ziyaretine dayalı olarak hazırlanan bir sosyal değerlendirme raporuna göre sunulmaktadır. Başvuru sahiplerinden, Sosyal Hizmet Merkezi’ne bazı ek belgeler sunmaları talep edilebilir.
Başvuruda bulunmak istediğiniz yardım türüne yönelik gerekli belgeleri öğrenmek için, lütfen ikamet ettiğiniz ildeki en yakın Sosyal Hizmet Merkezi’ne veya UNHCR ortaklarının ofislerine başvurun.
Her iki yardım türüne yönelik başvuruların bireysel olarak Sosyal Hizmet Merkezleri’ne yapılması gerekmektedir. Yardım alacağınızın hiçbir garantisi olmadığını lütfen göz önünde bulundurun.
Belediyeler
Belediyeler de mülteciler ve sığınmacılara yardım sağlayabilir. Belediyeler tarafından sağlanan yardımların türü, her belediyenin kaynaklarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Yardım paketleri; kömür, gıda, giysi ve diğer gıda dışı malzemeleri içerebilir. Yardım almaya yönelik uygunluk kriterleri de belediyeden belediyeye değişebilir.
Bu farklılıklar göz önünde bulundurulduğunda, sunulan yardım türleri ve uygunluk kriterleri konusunda bilgi almak için ikamet ettiğiniz ilde bulunan belediyeye gitmeniz gerekmektedir. Aynı zamanda, bulunduğunuz ildeki UNHCR ortaklarından da bu konuda bilgi edinebilirsiniz.
Yabancılara Yönelik Sosyal Uyum Yardımı Programı (SUY)
SUY nedir ve bu program aracılığıyla insanlara ne tür bir yardım sağlanmaktadır?
SUY çok amaçlı bir nakit yardım programıdır. Türkiye’de geçici veya uluslararası koruma kapsamında olan ve kamp dışında yaşayan hassas durumdaki 1,3 milyon bireyin temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmıştır. Program; Türk Kızılayı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) ve Birleşmiş Milletler Gıda Programı (WFP) tarafından uygulanmakta ve Avrupa Komisyonu Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları (ECHO) tarafından finanse edilmektedir.
Yardım için uygun bulunan her aileye KIZILAYKART-SUY verilmektedir. Karta, ailede kayıtlı fert başına aylık 120 TL yüklenmektedir. Kart, nakit para çekmek üzere her ATM’de kullanılabileceği gibi, POS makinesinden çekim yoluyla alışveriş yapmak üzere mağazalarda da kullanılabilmektedir. Zaman zaman faydalanıcı ailelere ek ödemeler yapılması mümkün olabileceği gibi, bu tür ek ödemelere ilişkin duyurular SMS yoluyla yapılacaktır.
Tüm bilgi istekleriniz, sorularınız, geribildirimleriniz ve yorumlarınız için KIZILAYKART-SUY internet sitesini, KIZILAYKART-SUY Facebook sayfasını, bulunduğunuz ildeki SYDV’yi veya Türk Kızılayı Hizmet Merkezi’ni ziyaret edebilir veya 168’den Türk Kızılayı Çağrı Merkezi’ni arayabilirsiniz.
İlk ve ortaöğretime yönelik mali yardım
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB), Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Türk Kızılayı ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) mültecilere yönelik olarak ülke çapında “Eğitim için Şartlı Nakit Transferi” (Şartlı Eğitim Yardımı – Ş.E.Y.) adlı bir sosyal yardım programı uygulamaktadır. Bu program, 2003 yılından beri Türk vatandaşlarının yanı sıra Türkiye’de ikamet eden yabancılara yönelik olarak ASPB tarafından uygulanan Ş.E.Y. programının kapsamı genişletilmiş hâlidir. Kamp dışında yaşayan bütün mülteciler, uyruklarına bakılmaksızın (uygunluk kriterlerine uyum sağladıkları sürece) bu yardımdan faydalanabilirler. Ş.E.Y. programı, yardım açısından uygunluk kriterlerini karşılayan ailelere, çocuklarının düzenli olarak okula devam etmeleri koşuluyla, nakit yardımı yapılmasına olanak sağlamaktadır (anaokulundan başlayarak 12. sınıf dâhil olmak üzere).
Ş.E.Y. programı, tüm uyruklardan mültecilere açıktır. Ş.E.Y. programına başvuruda bulunan kişilerin Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne (GİGM) kayıt yaptırmış olmaları, 99 ile başlayan yabancı kimlik numaralarının bulunması ve MERNİS veritabanına kayıtlı olmaları gerekmektedir. Başvuru sahiplerinin, Ş.E.Y. ödemelerinden faydalanabilmek için Ş.E.Y. programına yönelik uygunluk kriterlerini karşılamaları ve çocuklarını düzenli olarak okula göndermeleri gerekmektedir.
Mültecilere yönelik Ş.E.Y. programı (başvuru usulleri ve uygunluk kriterleri dâhil) konusunda daha fazla bilgiye Ş.E.Y. broşüründen ulaşabilirsiniz.