Monitorowanie warunków recepcyjnych | Standardy warunków życia

Warunki recepcyjne oznaczają sposób, w jaki traktowane są osoby ubiegające się o status uchodźcy od momentu złożenia wniosku o nadanie statusu uchodźcy. Warunki recepcyjne obejmują dostęp do informacji na granicy, warunki pobytu w ośrodkach dla uchodźców, dostęp do porad prawnych, dostęp do edukacji i opieki medycznej, możliwość uzyskania zatrudnienia, długość procedury uzyskania statusu uchodźcy, jak i swobodę poruszania się.

Zgodnie z międzynarodowymi i regionalnymi przepisami regulującymi prawami człowieka oraz instrumentami prawnymi dotyczącymi uchodźców, państwa mają obowiązek poszanowania i gwarantowania prawa człowieka każdej osoby na ich terytorium lub osób znajdujących się pod ich jurysdykcją. Oznacza to, że muszą zapewnić im odpowiednie warunki recepcyjne, zgodne z międzynarodowymi standardami.

W praktyce państwom pozostawiony jest jednak pewien stopień swobody w decydowaniu o formie i rodzaju wsparcia oferowanego uchodźcom i osobom ubiegającym się o status uchodźcy. Niektóre zapewniają wsparcie jedynie na minimalnym poziomie, inne oferują szeroki zakres praw i przywilejów. Często również państwa w odmienny sposób interpretują pojęcie standardów i warunków minimalnych.

Dlatego też, zgodnie ze swoją misją, UNHCR chce zagwarantować, że warunki recepcyjne oferowane przez państwo uchodźcom i osobom ubiegającym się o status uchodźcy są na odpowiednim poziomie i w zgodzie z międzynarodowymi standardami. Nieustannie zatem monitoruje warunki recepcyjne, zarówno samodzielnie, jak i poprzez swoich partnerów – organizacje pozarządowe – w państwach regionu i zaleca ich poprawą w sytuacjach, gdy nie spełniają one odpowiednich standardów.

Monitoring obejmuje wiele aspektów, w tym, w szczególności, czas, jaki osoby ubiegające się o status uchodźcy muszą spędzić w areszcie, ogólne warunki pobytowe w ośrodkach zamkniętych i innych, kwalifikacje personelu i tłumaczy pomagających uchodźcom i osobom ubiegającym się o status uchodźcy, jakość zapewnianej edukacji dla dzieci w wieku szkolnym oraz jakość opieki medycznej.

Poziom standardów recepcyjnych może wpłynąć na powodzenie przyszłego procesu integracji. UNHCR uznaje zatem za konieczne, aby państwa zapewniały odpowiedni poziom warunków pobytu dla osób ubiegających się o status uchodźcy w trakcie trwania procedury, której są poddani, oraz umożliwiły im podjęcie nauki języka i udział w aktywnościach społecznych. W zależności od długości procedury przyznania statusu uchodźcy, UNHCR zachęca również rządy do zapewnienia osobom ubiegającym się o status uchodźcy możliwości samodzielnego utrzymania się.