UNHCR tarafından yayınlanan rapor mülteci çocukların yaşadığı eğitim krizine vurgu yapıyor
13 yaşındaki Hakizimana Lydiella, okul çağındaki mültecilerin ulusal okul sistemine dâhil edildikleri ve Ruandalı öğrencilerle birlikte öğrenim gördükleri Ruanda’nın Eastern ilinde yer alan Mahama kampında yaşayan genç bir mülteci. © UNHCR/Anthony Karumba
CENEVRE, 12 Eylül 2017: Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü, UNHCR, bugün yayınladığı raporda geçtiğimiz eğitim-öğretim yılında 5-17 yaş arasındaki 3,5 milyondan fazla mülteci çocuğun okula gitme imkânı bulamadığını açıkladı.
Rapora göre, bu sayı ilkokula gidemeyen 1,5 milyon mülteci çocuk ve liseye gidemeyen 2 milyon mülteci gençten oluşuyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, “UNHCR’nin yetki ve sorumluluk alanında bulunan 17,2 milyon mültecinin yarısını çocuklar oluşturuyor” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu genç insanların eğitimi onlara ev sahipliği yapan ülkelerin ve geri dönebildiklerinde kendi ülkelerinin huzurlu ve sürdürülebilir bir kalkınma sağlayabilmesi için hayati önem taşımaktadır. Ancak dünya genelindeki diğer çocuk ve gençlerle karşılaştırdığımızda, mülteciler için erişilebilir fırsatlardaki açıklığın giderek arttığını görüyoruz.”
“Geride Kalanlar: Mülteci Eğitimi Kriz İçinde” adıyla yayınlanan rapor, mülteci eğitimiyle ilgili UNHCR kaynak ve istatistiklerini Birleşmiş Milletler’in eğitim, bilim ve kültür örgütü UNESCO’nun dünya genelindeki okula kayıt verileriyle karşılaştırmaktadır. Tüm dünyada, ilkokula giden çocuk oranı %91’dir. Bu rakam mültecilerde sadece %61 iken düşük gelirli ülkelerdeyse %50’nin altındadır.
Mülteci çocuklar büyüdükçe önlerine çıkan engeller de artmaktadır; mülteci gençlerin sadece %23’ü liseye kayıt yaptırabilirken küresel ölçekte bu oran %84’tür. Düşük gelirli ülkelerdeyse mültecilerin yalnızca %9’u liseye gidebilmektedir.
Yükseköğretimde ise durum çok daha ciddidir. Tüm dünyada yükseköğretime kayıt oranı %36’dır. Mültecilerde ise, burslara ve diğer programlara yapılan yatırımlarla önemli bir ilerleme kaydedilmiş olsa da, bu oran sadece %1 olmaya devam etmektedir.
Bu eğilimleri tersine çevirmeye çalışmadığı takdirde, uluslararası toplumun dünyayı 2030 yılına kadar dönüştürmeye yönelik 17 maddeden oluşan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ni gerçekleştirebilmesi mümkün değildir. Bu hedeflerden dördüncüsü olan “Herkes için kapsayıcı ve nitelikli eğitimin güvence altına alınması ve yaşam boyu öğrenimin desteklenmesi” hedefi, mülteci ve zorla yerinden edilen diğer kişileri de kapsamak üzere, hassas durumdaki toplulukların eğitim ihtiyaçları karşılanmadan gerçekleştirilemez. Ve eğitimin ihmal edilmesi durumunda sağlık, refah, eşitlik ve barışa yönelik birçok kalkınma hedefine ulaşmak da daha zor hâle gelecektir.
Rapor, mültecilerin acil durumlarına müdahalede eğitimin temel olarak görülmesi ve uzun vadeli planlama ve güvenilir finansman ile desteklenmesi çağrısında bulunmaktadır. Rapor, hükümetlerin en etkili, eşitlikçi ve sürdürülebilir müdahale olarak, mültecileri milli eğitim sistemlerine dâhil etmelerini teşvik etmekte ve kaynakların baskı altında olduğu ülkelerde bile bu politikanın uygulanması yönünde atılan dikkate değer adımların altını çizmektedir.
Rapordaki bulgular, nitelikli öğretimin ve öğretmenlerin donanım ve motivasyonlarını sürdürebilmelerinin yanı sıra dünyanın en zorlu sınıflarında olumlu bir etki oluşturabilmeleri için gereken ulusal ve uluslararası destek ağlarının önemine de vurgu yapmaktadır. Raporda yer alan birçok kişisel hikâye, hayatlarında yaratabileceği dönüştürücü etkinin farkında olmaları sebebiyle birçok mültecinin eğitim almak için can attığını, ancak bu büyük talebi karşılamak için yeterince öğretmen, sınıf, ders kitabı ve destek mekanizması bulunmadığını göstermektedir.
Bu rapor, UNHCR’nin yayınladığı ikinci yıllık eğitim raporudur. “Eğitimden Mahrum Kalanlar” isimli ilk rapor, Eylül 2016’da BM Genel Kurulu’nun Mülteciler ve Göçmenler Zirvesi öncesinde yayınlanmıştı. 193 ülke tarafından imzalanmış olan New York Mülteci ve Göçmenler Bildirisi (New York Deklarasyonu), eğitimi uluslararası müdahalenin ön planında konumlandırmaktadır.
Grandi konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “New York Deklarasyonu’na büyük bir destek gösterilmiş olsa da, aradan geçen bir yılın ardından mültecilerin eğitim anlamında geride kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu ortadadır. Mültecilerin nitelikli eğitime eşit erişiminin olması herkesin ortak sorumluluğudur. Artık hepimizin verdiğimiz sözleri eyleme dökmesi gerekiyor!”
UNHCR’nin yayınladığı rapora göre, büyük ölçüde Suriyeli mültecilerin eğitimiyle ilgili iyileştirilen politika ve bu konuda yapılan yatırımların yanı sıra eğitimin zorunlu olduğu Avrupa’ya mülteci çocukların gelmesinin etkisiyle, geçtiğimiz eğitim-öğretim yılında ilkokul çağındaki mülteci çocukların okula kayıt oranı %50’den %61’e yükseldi. Her dört mülteci gençten birinin liseye kayıt yaptırdığı aynı akademik dönem içinde, liseye erişim oranı yerinde saydı.
Özellikle her üç mülteciden biri düşük gelirli ülkelerden birinde yaşadığı için ciddi engeller söz konusu olmaya devam etmektedir. Tüm dünyadaki çocuklardan altı kat daha az bir oranla, bu çocuklar okula gitme ihtimali en düşük topluluğu oluşturuyor. Kendi çocuklarına eğitim imkânlarını sağlamak için de genellikle zorluklar yaşayan mültecilere ev sahipliği yapan ülkeler; çoğu eğitim dilini konuşmayan ve eğitim-öğretim hayatının yaklaşık dört yılını kaçırmış olan on binlerce, hatta yüz binlerce yeni gelen mülteciye okul, eğitimli ve donanımlı öğretmen ve yeterli eğitim materyallerini temin etme konusunda omuzlandıkları ek sorumlulukla karşı karşıyadır.
Grandi bu konuda ise şöyle konuştu: “Suriyeli mülteci çocukların okula kaydında görülen ilerleme, bu eğitim krizini sonlandırmak için bulunan potansiyeli açıkça göstermektedir. Fakat düşük gelirli bölgelerde yaşayan mülteci çocukların okula kayıt oranlarının çok düşük olması da, genellikle unutulmuş vaziyetteki mültecilere ev sahipliği yapan ülkelere yatırım ihtiyacı olduğunu gözler önüne sermektedir.”
UNHCR, dünyanın her yerinde kamplarda ve kamp dışında yaşan mülteciler için eğitimi erişilebilir kılmak için ortaklarıyla birlikte çalışmaktadır. Daha fazla mülteci çocuğun okula gidebilmesi için daha yüksek düzeyde finansmana acilen ihtiyaç duyulmaktadır.
Medya iletişim bilgileri ve materyaller:
Raporun multimedya versiyonuna bu linkten ulaşabilirsiniz: http://www.unhcr.org/left-behind. Medya iletişim bilgileri, raporun PDF versiyonu, ilgili fotoğraf, video ve infografikler dâhil olmak üzere, bu konuda daha fazla bilgi için lütfen bu sayfayı ziyaret edin: http://www.unhcr.org/left-behind-media