Τις τελευταίες δέκα ημέρες, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) παρατηρεί αύξηση του αριθμού των Σύρων που επιλέγουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους από την Ιορδανία. Στο διάστημα αυτό, κατά μέσο όρο 300 άτομα διασχίζουν τα σύνορα καθημερινά, επιστρέφοντας σε χωριά του κυβερνείου Νταράα που βρίσκονται κοντά στη συνοριακή γραμμή. Μεγάλο μέρος αυτής της περιοχής εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο μάχης και η Υ.Α. εκφράζει φόβους για την ασφάλεια των επαναπατριζόμενων, που είναι οικογένειες, στη συντριπτική πλειοψηφία τους.

Ο αριθμός των νεοαφιχθέντων στην Ιορδανία συνεχίζει να υπερτερεί του περιορισμένου αριθμού εκείνων που επιστρέφουν, καθώς κατά μέσο όρο 2.000 άτομα διασχίζουν ημερησίως τα σύνορα προς την Ιορδανία. Τραυματίες καταφθάνουν σε καθημερινή βάση. Ο συνολικός αριθμός των Σύρων προσφύγων που επιστρέφουν αυτοβούλως είναι μικρότερος από το 1% του συνόλου των αφίξεων.

Η Υ.Α. είναι ανησυχεί ιδιαίτερα για το ότι οι πρόσφυγες επιστρέφουν σε περιοχές που μαστίζονται από έλλειψη τροφίμων, καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και περιορισμένη παροχή υπηρεσιών. Οι συνθήκες ασφάλειας είναι ασταθείς, ενώ υπάρχουν αναφορές για ρίψη βλημάτων πυροβολικού και όλμων στα χωριά όπου οι πρόσφυγες διεκδικούν τα σπίτια και τις ζωές τους.

Οι επαναπατριζόμενοι προστίθενται στις εκατοντάδες χιλιάδες Σύρων στο νότιο τμήμα της χώρας, που εδώ και καιρό αγωνίζονται να επιβιώσουν. Συχνά, σπανίζουν βασικά είδη, όπως το ψωμί, ενώ δεν παρέχεται υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση. Αν οι συνθήκες δεν βελτιωθούν, θα είναι αδύνατο για πολλούς να παραμείνουν στην περιοχή.

Οι λόγοι της επιστροφής ποικίλλουν. Μεταξύ αυτών είναι η βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας σε κάποια συνοριακά χωριά, η προστασία  της περιουσίας των προσφύγων, η επανένωση με μέλη της οικογένειάς τους που παρέμειναν στη Συρία, καθώς και η επιθυμία να πάρουν μαζί τους στην Ιορδανία ευάλωτα μέλη της οικογένειάς τους.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης, ο αριθμός των Σύρων προσφύγων στην Ιορδανία αναμένεται να ξεπεράσει το μισό εκατομμύριο αυτό το μήνα. Εάν δεν βελτιωθούν οι συνθήκες εντός της Συρίας, η αδιάκοπη ροή των προσφύγων προς την Ιορδανία πρόκειται να συνεχιστεί.

Η Υ.Α. δεν προωθεί ή διευκολύνει αυτές τις επιστροφές, αλλά παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στους πρόσφυγες που επιθυμούν να επιστρέψουν, σχετικά με τις συνθήκες που θα αντιμετωπίσουν. Επίσης, διεξάγουμε τακτικές αποστολές στα σύνορα. Η Υ.Α. συνεργάζεται με τις ιορδανικές αρχές για να εξασφαλίσει ότι όλοι οι πρόσφυγες θα έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα έγγραφα, εφόσον αποφασίσουν να επιστρέψουν στη Συρία.

Εν τω μεταξύ, την περασμένη χρονιά σημειώθηκαν 3.900 επιστροφές από το Ιράκ, κυρίως από τον καταυλισμό Al Qaim του κυβερνείου Ανμπάρ προς την πόλη Abu Kamal της Συρίας. Η κατάσταση στην Abu Kamal είναι ασταθής, λόγω των βομβαρδισμών και των συνεχιζόμενων συγκρούσεων σε αυτή την επαρχία. Οι κύριοι λόγοι που προβάλλουν οι πρόσφυγες για την επιστροφή τους είναι η έλλειψη ελεύθερης κυκλοφορίας στον καταυλισμό Al Qaim, οι περιορισμένες ευκαιρίες διαβίωσης, καθώς και οι ενθαρρυντικές αναφορές για τις συνθήκες ασφαλείας στους τόπους καταγωγής τους. Η Υ.Α. δεν συνδέεται με τις επιστροφές και δεν τις διευκολύνει. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και παρέχουμε ατομικά συμβουλευτικές υπηρεσίες στους πιθανά επαναπατριζόμενους, ώστε να εξασφαλιστεί ότι λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις και κατανοούν τις πιθανές συνέπειες της επιστροφής τους.

Η Υ.Α. παρέχει τακτική τεχνική υποστήριξη στους εθελοντικούς επαναπατρισμούς από την Τουρκία, μέσω της παρακολούθησης των συνεντεύξεων που διενεργούν οι αρμόδιες τουρκικές αρχές, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο εθελοντικός χαρακτήρας των επιστροφών. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Διαχείρισης Έκτακτων Αναγκών και Καταστροφών (AFAD), που υπάγεται στον Τούρκο πρωθυπουργό, πάνω από 97.000 Σύροι έχουν επιστρέψει από το Μάρτιο του 2011. Η Υ.Α. έχει παραστεί στις συνεντεύξεις 13.000 τέτοιων περιπτώσεων, δηλαδή περισσότερων από 24.000 ατόμων. Περίπου οι μισοί από εκείνους που επέστρεψαν δήλωσαν ότι γυρνούσαν προσωρινά στη Συρία, για να ελέγξουν την κατάσταση των σπιτιών τους ή να παραστούν σε κηδείες. Κάποιοι δήλωσαν ότι επιστρέφουν λόγω των αναφορών για βελτίωση της κατάστασης ασφάλειας στις περιοχές καταγωγής τους.

« Επιστροφή