Binnenlands ontheemden ontvluchten hun huizen om dezelfde redenen als vluchtelingen (denk aan algemeen geweld, schendingen van mensenrechten of een gewapend conflict) maar blijven binnen de eigen landsgrenzen en zouden door hun eigen land beschermd moeten worden. Dat is in de praktijk vaak niet het geval.
Van alle mensen die wereldwijd hun huis hebben moeten verlaten, verblijft twee derde nog in eigen land.
Eind 2013 waren er wereldwijd 33,3 miljoen mensen ontheemd binnen eigen land. Dit is het hoogste aantal ontheemden dat ooit is geregistreerd. Hiervan kregen 23,9 miljoen mensen hulp en bescherming van UNHCR. Voor UNHCR en andere hulporganisaties is het een enorme uitdaging om aan binnenlands ontheemden hulp te verlenen; zij bevinden zich immers vaak nog midden in een conflictgebied. Het is zeer moeilijk om hen het niveau van bescherming te bieden dat vluchtelingen krijgen. Voorbeelden van landen waar veel binnenlands ontheemden verblijven, zijn Colombia, Democratische Republiek Congo, Irak en Syrië.