Afgelopen maandag vond in Genève de uitreiking van de Nansen Refugee Award plaats, waarbij een moedig Colombiaans vrouwenrechtennetwork in de spotlight stond. De vrouwen ontvingen de prijs voor hun buitengewone hulp aan slachtoffers van gedwongen ontheemding en seksueel misbruik.

Red Mariposas de Alas Nuevas Construyendo Futuro, ook wel ‘Butterflies’ genoemd, is actief in één van de meest gewelddadige steden van Colombia: de havenstad Buenaventura. Hier strijden illegale, gewapende groeperingen om grondgebied. Vrouwen zijn vaak slachtoffer. De vrijwilligers van Butterflies riskeren onder deze omstandigheden hun leven om vrouwen en kinderen te helpen. Sinds de oprichting in 2010 heeft Butterflies naar schatting al duizend vrouwen en hun gezinnen geholpen.

VN-Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen António Guterres reikte de prijs uit aan drie vertegenwoordigers van de vrouwenrechtengroep: Gloria Amparo, Maritza Asprilla Cruz en Mery Medina. Hij prees hun inzet: "Elke dag zetten leden van Butterflies hun eigen leven op het spel om vrouwen en kinderen te redden. Butterflies is echt een grass root-organisatie. Ze helpen de meest kwetsbare mensen in de meest kwetsbare regio."

Hij voegt eraan toe: " Niet alleen helpen en ondersteunen ze slachtoffers, maar ook helpen zij hen om te vechten voor hun rechten, misdaden te rapporteren en gerechtigheid te zoeken."

De vrouwen hebben slechts weinig middelen en doen hun werk te voet, per bus of met de fiets. In de gevaarlijkste buurten helpen zij vrouwen toegang te krijgen tot medische zorg en bij het rapporteren van misdaden. Ze bereiken de kwetsbaarste vrouwen maar lopen tegelijk zelf gevaar door de aanwezige gewapende groeperingen in deze buurten.

Gloria Amparo sprak namens Butterflies over de gewelddadige situatie in Buenaventura en over hun motivatie om hun werk voort te zetten. "Dit geweld, waarin we al jaren leven, intimideert ons niet alleen maar is ook van invloed op onze lichamelijke en psychische gezondheid. Vaak is vluchten de enige uitweg.”

“We zijn maar een van vele Colombiaanse organisaties en gemeenschappen die strijden voor het recht op diversiteit, identiteit, culturele rijkdom en andere manieren van leven. Wij vragen om uw solidariteit zodat wij kunnen blijven bouwen aan een betere toekomst."

De Nansen Refugee Award viert dit jaar haar 60ste verjaardag en is UNHCR’s grootste humanitaire prijs. Sinds Eleanor Roosevelt in 1954 werd gekozen als eerste winnaar zijn meer dan 60 individuen, groepen en organisaties erkend voor hun buitengewone en toegewijde werk voor vluchtelingen, ontheemden en staatlozen. De prijs omvat een medaille en een bedrag van 100.000 dollar voor een project dat in verband staat met het werk van de winnaar.

Angelina Jolie, speciale gezant voor de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, is een groot voorstander van het beëindigen van seksueel geweld in conflicten. Ze prijst het werk van de Butterflies: ‘De Mariposas maken gebruik van hun vrouw-zijn om duizenden kwetsbare vrouwen, die anders verstoken zouden zijn van bescherming en rechten, te helpen. Ik hoop dat deze prijs mensen helpt te begrijpen dat er een einde moet komen aan de mentaliteit ten aanzien van seksueel geweld en de straffeloosheid van deze misdaden,’ aldus Jolie.

De Nansen Refugee Award is vernoemd naar Fridtjof Nansen, de beroemde Noorse poolreiziger, filantroop en Nobelprijswinnaar, die de eerste Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Volkenbond was. Nansen was een constante en levendige supporter van het vluchtelingenvraagstuk voor de oprichting van UNHCR.