United Nations High Commissioner for Refugees

Begrippenlijst

© UNHCR/V.Vick

Voor de duidelijkheid

Juiste en genuanceerde informatie over asiel en migratie is noodzakelijk om polarisatie en verwarring te voorkomen. Om ook u een correct beeld te geven, vindt u hier een uitleg van alle voor UNHCR relevante begrippen.

Wat is een asielzoeker?

Iemand die de asielinstanties om bescherming (= asiel) vraagt voor daadwerkelijke of gevreesde vervolging in zijn eigen land en die wacht tot zijn aanvraag behandeld is.

Wie kan asiel aanvragen?

Onder internationaal recht is het is een fundamenteel recht van de mens om asiel te vragen. Er zijn dus geen ‘illegale’ asielzoekers.

Wat is een vluchteling?

Volgens het 1951 Vluchtelingenverdrag is een vluchteling iemand die “vanwege een gegronde vrees voor vervolging wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging zich buiten het land bevindt waarvan hij de nationaliteit bezit en niet in staat is of, vanwege deze vrees, niet bereid is een beroep te doen op de bescherming van dat land...”
In Nederland is een vluchteling iemand die de asielprocedure met goed gevolg heeft doorlopen en die asiel verkregen heeft (en daarmee de status van vluchteling).

Wat is een ontheemde?

Ontheemden ontvluchten hun huizen om dezelfde redenen als vluchtelingen, maar blijven binnen hun eigen land en zouden door hun eigen land beschermd moeten zijn, hoewel dit in de praktijk vaak niet het geval is.

Wat is mensenhandel?

Mensenhandel is het verplaatsen van een persoon, door middel van misleiding, dwang of geweld, met uitbuiting als doel.

Wat is subsidiaire bescherming?

Deze status wordt toegekend aan iemand die niet voor de vluchtelingenstatus in aanmerking komt, maar die een reëel risico loopt op ernstige schade als hij naar zijn thuisland zou terugkeren (bijv. indien hij slachtoffer wordt van doodstraf, foltering, willekeurig geweld bij een gewapend conflict etc).

Wat is een humanitaire status?

Naast toelating op grond van internationale verdragen is het ook mogelijk dat iemand een verblijfsvergunning wordt verleend op grond van nationaal beleid. Dit is met name het geval wanneer iemand traumatische ervaringen heeft ondervonden. Deze persoon krijgt een verblijfstitel op grond van klemmende redenen van humanitaire aard.

Wat is een uitgeprocedeerde asielzoeker?

Iemand die om asiel heeft gevraagd maar het niet heeft gekregen omdat uit het onderzoek is gebleken dat hij geen risico op vervolging of ernstige schade loopt. Een uitgeprocedeerde asielzoeker verblijft niet langer legaal in het land en krijgt een bevel om het grondgebied te verlaten.

Wat is naturalisatie?

Het proces om de Nederlandse nationaliteit te verwerven. Op een naturalisatieverzoek wordt beslist door de IND na advies van de gemeente te hebben gekregen. Bij Koninklijk besluit wordt het Nederlanderschap vastgesteld. Vluchtelingen kunnen na vijf jaar wettelijk en onafgebroken verblijf in Nederland voor naturalisatie in aanmerking komen.

Hoe noem je iemand die onwettig Nederland binnenkomt?

Irreguliere migranten is een meer correcte en minder verwarrende benaming voor deze mensen dan illegalen. Mensensmokkelaars begaan een misdaad, maar dat geldt niet voor hun ‘clientèle’.

Sommigen die Nederland binnengesmokkeld zijn zullen asiel aanvragen, anderen zoeken werk. Het is dus niet correct om hen als asielzoekers of economische migranten te bestempelen als hun motieven om naar Nederland te komen niet bekend zijn.

Wat is een irreguliere migrant?

Iemand die geen geldig verblijfsdocument (meer) heeft. Dit kan een uitgeprocedeerde asielzoeker zijn, maar evengoed een toerist of een buitenlandse student die langer dan toegestaan in Nederland verblijft. De term ‘irregulier migrant’ verdient de voorkeur op ‘illegaal’ (cfr.supra).

Wat is een economische migrant?

Een economisch migrant verlaat zijn thuisland doorgaans op vrijwillige basis, vaak voor een beperkte duur. Indien hij dit wil, kan hij veilig terugkeren naar zijn vaderland.

Wat is een geregulariseerde vreemdeling?

Een vreemdeling die van de regering bij bijzondere regeling een verblijfsdocument krijgt om humanitaire redenen.

Hoe zit het met mensen die een conflict ontvluchten?

Mensen die een burgeroorlog of een internationaal conflict ontvluchten zouden vluchteling kunnen zijn. Als zij geen internationale grens over zijn gegaan spreken we van ‘ontheemden’. Iemand die niet in aanmerking komt voor de vluchtelingenstatus zou wel voor subsidiaire bescherming in aanmerking kunnen komen als hij niet veilig terug kan keren naar zijn thuisland.

Wat is een alleenstaand kind?

Dit is een minderjarige die niet in zijn eigen land is en gescheiden is geraakt van beide ouders of verzorgers. Een alleenstaand kind zou ook een asielzoeker kunnen zijn. Alleenstaande kinderen worden geconfronteerd met unieke uitdagingen zoals bijvoorbeeld de behoefte aan een veilige woonruimte en hulp bij het aanvragen van asiel, als ze asiel nodig hebben.

Nieuws

UNHCR houdt u op de hoogte van het laatste nieuws over vluchtelingen, ontheemden en asielzoekers.

Statistieken

UNHCR houdt dagelijks de statistieken bij.

Juridische documenten

Hier vindt u alle juridische documenten die van belang zijn voor UNHCR en onze hulpdoelgroepen.

Publicaties

Hier vindt u rapporten en brochures die door UNHCR uitgegeven zijn.

Educatie

Voor leerkrachten en studenten Ben je leerkracht en wil je graag iets doen rond vluchtelingen en migratie? Of wil je zelf je kennis trainen? Op deze pagina vind je al het nodige lesmateriaal. UNHCR heeft enkele handige toolkits, gaande van informatieve lespaketten tot interactieve quizzen, opgesteld die je bijstaan bij het lesgeven of het leren over migranten, vluchtelingen en asielzoekers. Neem snel een kijkje naar wat we allemaal in de aanbieding hebben.

URL: www.unhcr.nl/unhcr-in-nederland/begrippenlijst.html
copyright © 2001-2016 UNHCR - all rights reserved.