ΓΕΝΕΥΗ – Για τη σημερινή 60ή επέτειο του οργανισμού, ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Αντόνιο Γκουτέρες, έκανε έκκληση για ενισχυμένη παγκόσμια δέσμευση προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα νέα και ταχέως εξελισσόμενα προβλήματα εκτοπισμού και ανιθαγένειας σε όλο τον κόσμο.

Ο Γκουτέρες έκανε δηλώσεις από την έδρα της Ύπατης Αρμοστείας στη Γενεύη και προειδοποίησε για πολλαπλούς νέους παράγοντες που αποτελούν αιτίες εκτοπισμών. Σημείωσε, δε, πως αυτοί οι παράγοντες δεν υπήρχαν την εποχή που ιδρύθηκε η Ύπατη Αρμοστεία, ή όταν υιοθετήθηκαν οι βασικές διεθνείς συμβάσεις για τους πρόσφυγες και την ανιθαγένεια.

“Παραδοσιακά, η Ύπατη Αρμοστεία παρείχε υποστήριξη σε πρόσφυγες, σε εκείνους δηλαδή τους ανθρώπους που βρίσκονται εκτός των συνόρων της πατρίδας τους, εξαιτίας συγκρούσεων ή διώξεων”, είπε ο Γκουτέρες, προσθέτοντας: “Σήμερα όμως παρατηρούμε ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι διασχίζουν τα σύνορα εξαιτίας της ακραίας φτώχιας, εξαιτίας των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, [και] εξαιτίας της συσχέτισης των φαινομένων αυτών με τις ένοπλες συγκρούσεις. Δημιουργούνται, επομένως, νέες μορφές αναγκαστικού εκτοπισμού και η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις.”

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ιδρύθηκε στις 14 Δεκεμβρίου του 1950 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ο αρχικός στόχος της ήταν να αντιμετωπίσει το προσφυγικό πρόβλημα στην Ευρώπη μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, το έργο της διευρύνθηκε γρήγορα. Το 1956, η Ύπατη Αρμοστεία αντιμετώπισε την πρώτη της μεγάλη, διεθνή κρίση, όταν οι Σοβιετικές δυνάμεις κατέστειλαν την Ουγγρική Επανάσταση, δημιουργώντας κύματα προσφύγων.

Τη δεκαετία του ‘60, το τέλος της αποικιοκρατίας στην Αφρική οδήγησε στην πρώτη από τις πολλές προσφυγικές κρίσεις στη συγκεκριμένη ήπειρο, που χρειάστηκαν την παρέμβαση της Ύπατης Αρμοστείας. Κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων δεκαετιών, η Ύπατη Αρμοστεία παρείχε βοήθεια σε κρίσεις εκτοπισμού στην Ασία και τη Λατινική Αμερική. Σήμερα, η Ύπατη Αρμοστεία αντιμετωπίζει σοβαρές καταστάσεις εκτοπισμού σε όλο τον κόσμο. Ο παγκόσμιος πληθυσμός προσφύγων, εσωτερικά εκτοπισμένων και αιτούντων άσυλο ανέρχεται στα 43 εκατομμύρια, με τους περισσότερους να εμπίπτουν στην εντολή της Ύπατης Αρμοστείας.

Ο Γκουτέρες αναφέρθηκε στους μεγάλους εκτοπισμούς από τη Σομαλία και το Αφγανιστάν ως παραδείγματα προσφυγικών κρίσεων του 21ου αιώνα που εξαπλώνονται σε πολλά σύνορα και απαιτούν νέες παγκοσμιοποιημένες προσεγγίσεις προκειμένου να επιλυθούν. Επίσης, επεσήμανε το φαινόμενο της ανιθαγένειας ως ένα ζήτημα το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.

Ανήμερα της επετείου της Ύπατης Αρμοστείας και των επιτευγμάτων της τα τελευταία 60 χρόνια, μεταξύ των οποίων και δύο Βραβεία Νόμπελ Ειρήνης, ο Γκουτέρες είπε ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στις προκλήσεις που έρχονται και οι οποίες θα είναι εφάμιλλες όλων των προκλήσεων που έχει αντιμετωπίσει η Ύπατη Αρμοστεία στο παρελθόν.

 “Πιστεύω πως είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι για πολλούς ανθρώπους η δράση της Ύπατης Αρμοστείας αντιπροσωπεύει τη ζωή αντί του θανάτου, ένα σπίτι αντί της απόλυτης στέρησης, υγεία αντί της αρρώστιας που μπορεί να σημαίνει ακόμη και θάνατο, προστασία απέναντι στις πιο κατάφωρες παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων…¨, είπε ο Γκουτέρες. «Έχουμε πολλούς λόγους για τους οποίους είμαστε περήφανοι, αλλά έχουμε ακόμα περισσότερους που μας κάνουν να ανησυχούμε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην παρούσα φάση. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι οι πρωταρχικές αιτίες που δημιουργούν συγκρούσεις και εκτοπισμούς δεν έχουν δυστυχώς εξαλειφθεί και πως τα επόμενα χρόνια θα μας φέρουν αντιμέτωπους με τις ίδιες προκλήσεις όπως και στο παρελθόν».

Η 60ή επέτειος της Ύπατης Αρμοστείας, η οποία ξεκινά αυτήν την εβδομάδα, συμπίπτει με άλλες σχετικές επετείους, όπως η 60ή επέτειος της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων (28 Ιουλίου 2011), η 50ή επέτειος της Σύμβασης του 1961 για την Εξάλειψη της Ανιθαγένειας (30 Αυγούστου 2011) και η 150ή επέτειος από τη γέννηση του Φρίντγιοφ Νάνσεν, του πρώτου Ύπατου Αρμοστή για τους Πρόσφυγες της Κοινωνίας των Εθνών (10 Οκτωβρίου 2011).

Η Ύπατη Αρμοστεία θα αξιοποιήσει αυτές τις επετείους τους επόμενους μήνες με σκοπό να προωθήσει την ενίσχυση του διεθνούς νομικού πλαισίου για την αντιμετώπιση προβλημάτων εκτοπισμού και ανιθαγένειας σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων, και μέσω των προσχωρήσεων περισσότερων κρατών στις βασικές συμβάσεις για τους πρόσφυγες και τους ανιθαγενείς.

Περισσότερες Πληροφορίες (για οπτικοακουστικό υλικό, επισκεφτείτε τη σελίδα: www.unhcr.org/60th)

• Το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ιδρύθηκε στις 14 Δεκεμβρίου του 1950 και ξεκίνησε να λειτουργεί την 1η Ιανουαρίου του 1951.

• Η Ύπατη Αρμοστεία είναι ένας ανθρωπιστικός, μη πολιτικός οργανισμός, που παρέχει προστασία σε πρόσφυγες και άλλους εκτοπισμένους. Επίσης αναζητά μόνιμες λύσεις για αυτούς τους ανθρώπους.

•Υπάρχουν 43 εκατομμύρια βίαια εκτοπισμένοι σε όλο τον κόσμο, η πλειοψηφία των οποίων εμπίπτει στην εντολή της Ύπατης Αρμοστείας (15,2 εκατομμύρια πρόσφυγες, 27,1 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι, 983.000 αιτούντες άσυλο).

•Σύμφωνα με εκτιμήσεις, υπάρχουν 12 εκατομμύρια ανιθαγενείς σε όλο τον κόσμο. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει εντοπίσει 6,6 εκατομμύρια από αυτούς τους ανθρώπους σε 60 χώρες.

•Τα τελευταία 60 χρόνια η Ύπατη Αρμοστεία έχει σώσει εκατομμύρια ζωές, αξιοποιώντας δωρεές και ενεργοποιώντας τη διεθνή πολιτική θέληση για τη στήριξη των προσφύγων παγκοσμίως, σε κλίμακα αδιανόητη πριν από την ίδρυση της.

•Εκτός από το να σώζει ζωές, η Ύπατη Αρμοστεία έχει βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, να επιστρέψουν στο σπίτι τους με ασφάλεια, ή να βρουν νέο σπίτι.

•Η συνεισφορά της Ύπατης Αρμοστείας στην παγκόσμια ειρήνη έχει αναγνωριστεί με δύο Νόμπελ Ειρήνης, το 1954 και το 1981.

« Επιστροφή