Με πολύ μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκα την είδηση του θανάτου του Nelson Mandela, πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής.

Η εξαιρετική σοφία του, η ανιδιοτέλεια και η ευσπλαχνία του όχι μόνο διατήρησαν τη συνοχή της Νότιας Αφρικής μετά την κατάρρευση του απαρτχάιντ, προλαμβάνοντας έναν πιθανό εκτοπισμό τεραστίων διαστάσεων, αλλά και τον κατέστησαν πραγματικό σύμβολο για τους καταπιεσμένους και τους διωκόμενους διεθνώς, καθώς και παράδειγμα για όλους μας.

Σε έναν κόσμο όπου οι συγκρούσεις αναγκάζουν εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους κάθε χρόνο, ο θάνατος ενός τέτοιου εξαιρετικού υπέρμαχου της ειρήνης θα πρέπει να αποτελέσει για όλους μας αιτία για αναστοχασμό. Ο θάνατός του είναι μια μεγάλη απώλεια.

Antonio Guterres, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες

Πρόσθετες πληροφορίες: ο Nelson Mandela και η Ύπατη Αρμοστεία

Ο Nelson Mandela είχε άμεση και προσωπική σχέση με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), τόσο πριν όσο και μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Γνώριζε προσωπικά την πρώην Ύπατη Αρμοστή Sadako Ogata καθώς και άλλα στελέχη του οργανισμού, όπως τον πρώην Διευθυντή του Γραφείου Αφρικής Nicolas Bwakira και τον Kallu Kalumiya, τον πρώτο Αντιπρόσωπο της Υ.Α. στη Νότια Αφρική. Η σχέση αυτή αρχικά επικεντρωνόταν στην επιστροφή των προσφύγων από τη Νότια Αφρική, όμως αργότερα διευρύνθηκε.

Η Υ.Α. ήταν ο πρώτος οργανισμός του ΟΗΕ με τον οποίο συναντήθηκε ο Mandela, όταν επισκέφθηκε τη Γενεύη το 1990. Όταν η Υ.Α. ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση μειοψηφίας του απαρτχάιντ για τον επαναπατρισμό των προσφύγων της Νοτίου Αφρικής, το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) αρχικά δεν υποστήριζε τη διαδικασία. Ο Mandela έδωσε προσωπικά την ευχή του για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων και τις υποστήριξε σε διαφορετικά σημεία τους.

Ένα χρόνο αργότερα, πραγματοποιήθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ μια δεύτερη επίσημη συνάντηση σχετικά με τον επαναπατρισμό μεταξύ της Υ.Α. και του ANC, με επικεφαλής τον Mandela. Το ANC επανέλαβε την υποστήριξή του για τη συμμετοχή της Υ.Α. στη διαδικασία.

Αργότερα εκείνη τη χρονιά, η Υ.Α. εγκαινίασε ένα κεντρικό γραφείο στο Γιοχάνεσμπουργκ και επιμέρους γραφεία σε ολόκληρη τη χώρα. Ήταν το πρώτο γραφείο των Ηνωμένων Εθνών που άνοιγε ξανά στη χώρα, με την υποστήριξη του ANC υπό τις οδηγίες του Mandela.

Η πρώην Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Sadako Ogata ορίστηκε από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ως αντιπρόσωπός του κατά την επίσημη έναρξη των εργασιών της Συνέλευσης για μια Δημοκρατική Νότια Αφρική (CODESA), η οποία διαπραγματεύθηκε τη νέα συνταγματική πραγματικότητα μετά το απαρτχάιντ. Στο βιβλίο της Ogata Η Ταραγμένη Δεκαετία, περιγράφεται μια στενή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ της ίδιας και του Mandela. Η Ogata επισκέφθηκε τη Νότια Αφρική στις αρχές του 2002, του τελευταίου έτους της θητείας της, και στο τέλος της επίσκεψής της, συναντήθηκε με τον Mandela στο σπίτι του.

Ο Mandela επισκέφθηκε τα κεντρικά γραφεία της Υ.Α. στη Γενεύη το 1992. Η Ogata προσκλήθηκε στην ορκωμοσία του τον Μάιο του 1994, αλλά δεν μπόρεσε να παρευρεθεί. Την εκπροσώπησε ο τότε Αναπληρωτής Ύπατος Αρμοστής Gerald Walzer. 

Ακόμα και μετά το πέρας της θητείας του, ο Mandela συνέχισε να υποστηρίζει το έργο της Υ.Α., συμπεριλαμβανομένης της εκστρατείας της κατά της ξενοφοβίας που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1990.