21 Ιανουαρίου 2010

Συνέντευξη στη Μαρια Δεληθαναση

Την υποστήριξη της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σε μια περίοδο «πολύ σημαντικής πολιτικής αλλαγής για την Ελλάδα» ήρθε να προσφέρει ο ύπατος αρμοστής κ. Αντόνιο Γκουτέρες κατά τη διήμερη επίσκεψή του στη χώρα που ολοκληρώθηκε χθες το μεσημέρι. Ο τέως πρωθυπουργός της Πορτογαλίας (1996-2002) και ύπατος αρμοστής για τους Πρόσφυγες από το 2005, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό, τους εμπλεκόμενους υπουργούς (Εσωτερικών, Προστασίας του Πολίτη, υφ. Υγείας) και τις οργανώσεις που ασχολούνται με πρόσφυγες. Χθες μετά τη συνάντησή του με τον κ. Ραγκούση, ο υπ. Εσωτερικών δήλωσε: «Το μήνυμα είναι σαφές. Η χώρα πρέπει να προχωρήσει μέσα από αλλαγές, οι οποίες θα δημιουργήσουν συνθήκες ασφάλειας και ισότιμης ένταξης των νομίμων μεταναστών στο κοινωνικό γίγνεσθαι της χώρας».

Πρόκληση και πίεση

«Στόχος της επίσκεψης είναι να στηρίξουμε την Ελλάδα σε μια αλλαγή που σχετίζεται με ένα από τα σοβαρότερα θέματα παγκοσμίως», δήλωσε στην «Κ» χθες το μεσημέρι στα γραφεία της Υ.Α. στην Αθήνα ο κ. Γκουτέρες. «Η αλλαγή συνιστά πρόκληση και για την Υπατη Αρμοστεία. Η ιδιαίτερη γεωγραφική θέση της Ελλάδας και η περιπλοκότητα του προβλήματος δημιουργούν ιδιαίτερη πίεση, κατάλληλη για να αυξήσουμε τη δράση και παρουσία μας». Ομως «οι θαρραλέες πρωτοβουλίες της Ελλάδας, προϊόν αναγνώρισης της ανάγκης για μια άλλη πολιτική, πρέπει να υποστηριχθούν και από την Ε.Ε.».

«Η Ελλάδα έχει το πλέον δυσλειτουργικό σύστημα ασύλου στην Ευρώπη» τονίζει ο κ. Γκουτέρες, γνώστης του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος. Είναι ο ιδρυτής του Πορτογαλικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες το 1991. Ως πρωθυπουργός της Πορτογαλίας είχε εμπλακεί στην επίλυση της κρίσης στο Ανατολικό Τιμόρ. Ως πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών το 2000 προώθησε τη Συνθήκη της Λισσαβώνας. «Είναι σημαντικό να αναγνωρισθεί ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι η χειρότερη δυνατή. Οι άνθρωποι που πρέπει να προστατευθούν, δεν προστατεύονται. Πολλοί κυκλοφορούν παράνομοι, πράγμα κακό για την ασφάλεια της χώρας. Είναι σημαντικό μια χώρα να ξέρει ποιος είναι ποιος: να διαθέτει διαδικασία ελέγχου (screening) στα σύνορα και μηχανισμό εντοπισμού (detecting), να έχει κέντρα υποδοχής. Γι' αυτό είναι σημαντικό να υιοθετηθούν οι προτάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων (σ.σ. που συστάθηκε στις αρχές Νοεμβρίου) και να υλοποιηθούν το συντομότερο. Η παρούσα κατάσταση δεν είναι θετική, ούτε από την οπτική του εθνικού συμφέροντος». Τους ερχόμενους μήνες και το καλοκαίρι μάς περιμένει μια δύσκολη περίοδος: «Γι' αυτό οι δομές πρέπει να υλοποιηθούν το συντομότερο, ώστε να διαπιστώνεται ποιος δεν χρήζει προστασίας και να επιστρέφεται στη χώρα από την οποία ήρθε, και με τη στήριξη της Ε.Ε.».

Τα νομοθετικά μέτρα

Ο κ. Γκουτέρες εξηγεί ότι η δημιουργία συστήματος ασύλου στη χώρα είναι αλληλένδετη με τη σειρά νομοθετικών μέτρων για τη μετανάστευση που έχουν ανακοινωθεί. «Σε μια χώρα με καλή διαχείριση του θέματος λαμβάνονται μέτρα για την ένταξη των νομίμων μεταναστών και των προσφύγων, μεταξύ των οποίων και η απόδοση της ιθαγένειας».

Εντονες αντιδράσεις

Ερωτώμενος για τις έντονες αντιδράσεις της ελληνικής κοινής γνώμης στην απόδοση ιθαγένειας σε μετανάστες απαντά: «Οι νομοθετικές αλλαγές πάντα προκαλούν αντιδράσεις. Ομως το σημαντικότερο είναι οι δύο πλευρές να επιχειρηματολογούν ορθολογικά. Η προϋπόθεση των πέντε χρόνων νόμιμης διαμονής αποτελεί μέσο όρο για την Ευρώπη. Η Γερμανία είχε 10 χρόνια και το κατέβασε στα 8, η Πορτογαλία έχει υιοθετήσει εδώ και πολλά χρόνια την πενταετία». Υπέρμαχος της απόδοσης δικαιώματος ψήφου στους νόμιμους μετανάστες επιχειρηματολογεί ότι «η εμπειρία της Πορτογαλίας είναι εξαιρετικά θετική. Οταν οι μετανάστες ψηφίζουν στις τοπικές εκλογές, δένονται με την τοπική κοινότητα και οι δήμαρχοι εξαναγκάζονται να προσέχουν τις γειτονιές όπου μένουν. Δηλαδή η ψήφος των μεταναστών έχει επιπτώσεις στις επενδύσεις που γίνονται από τους δήμους, στην προσοχή που δίνεται σε κοινότητες. Αυτό έχει ως συνέπεια να μειώνονται οι εντάσεις, η βία, η εγκληματικότητα. Ετσι αυξάνεται η συνοχή των κοινωνιών που είναι βασική προϋπόθεση δημοκρατικών κοινωνιών».

Frontex

Εκπρόσωποι του Frontex συνηθίζουν να δηλώνουν ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου πιστοποιείται από τη συνεργασία τους με την Υπατη Αρμοστεία: «Υπάρχει γραφείο διασύνδεσης με τον Frontex, αλλά έχουμε ελάχιστη πληροφόρηση για τις επιχειρήσεις» αποσαφηνίζει ο κ. Γκουτέρες. «Υπάρχουν 200 εκατ. μετανάστες και 10 εκατ. πρόσφυγες στον κόσμο. Πρέπει να είμαστε ικανοί να διακρίνουμε όσους έχουν ανάγκη προστασίας και να την παρέχουμε. Στους ανθρώπους του Frontex υπάρχει ανάγκη καλλιέργειας ώστε να κατανοήσουν ότι η προστασία των συνόρων είναι απόλυτα συμβατή με την ανθρώπινη προστασία».

« Επιστροφή