Προσωπικό της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) αναγκάστηκε χθες να απομακρυνθεί από τον υπερσυνωστισμένο χώρο καταγραφής στη Λέσβο όταν ξέσπασαν βίαιες αναταραχές, τη στιγμή που χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες συνεχίζουν να φτάνουν μέσω θαλάσσης από την Τουρκία. Οι αρχές ανακοίνωσαν επίσης ότι ανέσυραν έως και εφτά νεκρούς – μεταξύ των οποίων και τέσσερα παιδιά – μετά από σύγκρουση μιας βάρκας με πρόσφυγες και ενός σκάφους του ελληνικού Λιμενικού Σώματος.

Και τα δύο περιστατικά, η τραγωδία στη θάλασσα και οι αναταραχές στη Λέσβο, υπογραμμίζουν για μια ακόμη φορά την επείγουσα ανάγκη για την ταχεία δημιουργία στην Ελλάδα κατάλληλων δομών για την υποδοχή, την παροχή βοήθειας, την καταγραφή και την ταυτοποίηση όλων των νεοαφιχθέντων. 

Μαζί με τις αυξημένες αφίξεις τις τελευταίες δύο μέρες, υπήρξαν και περισσότεροι θάνατοι. Το ελληνικό Λιμενικό Σώμα ανακοίνωσε χθες ότι μετά από σύγκρουση ενός από τα σκάφη του με μια ξύλινη ψαρόβαρκα που μετέφερε 38 άτομα ανασύρθηκαν εφτά νεκροί, μεταξύ των οποίων και τέσσερα παιδιά. Η σύγκρουση έλαβε χώρα κοντά στις ακτές του Μόλυβου, στα βορειοδυτικά της Λέσβου. Διασώθηκαν 31 άτομα ενώ διεξάγεται έρευνα για το περιστατικό. Περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους φέτος διασχίζοντας το Αιγαίο από την Τουρκία, ενώ σε όλη τη Μεσόγειο ο αριθμός των ζωών που έχουν χαθεί στη θάλασσα έχει ξεπεράσει τις 3.100. 

Τα μέλη του προσωπικού της Υ.Α. στη Λέσβο επέστρεψαν σήμερα το πρωί στη Μόρια. Ανέφεραν ότι τουλάχιστον 85 βάρκες έφτασαν στο νησί την Τετάρτη και πιθανότατα άλλες τόσες χθες και κατά τη διάρκεια της νύχτας, κυρίως κατά μήκος των βόρειων ακτών όπου η απόσταση από την Ελλάδα μέχρι την Τουρκία είναι μόνο 10 χλμ. περίπου. Ο Υπεύθυνος Προστασίας της Υ.Α. δήλωσε ότι βλέπουν να πλησιάζουν στις ακτές μέχρι και έξι βάρκες τη φορά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας – οι περισσότερες από τις οποίες είναι φουσκωτά που μεταφέρουν περίπου 50 άτομα το καθένα. Η απότομη αύξηση των αφίξεων πιθανότατα οφείλεται στη προσωρινή βελτίωση των καιρικών συνθηκών, στη βιασύνη να προλάβουν την άφιξη του χειμώνα, και στον φόβο ότι τα σύνορα της Ευρώπης μπορεί σύντομα να κλείσουν. 

Ένας Σύρος πρόσφυγας στη βόρεια Ελλάδα είπε στην Υ.Α. ότι η ομάδα του με 50 περίπου άτομα προσπάθησε τρεις φορές τις τελευταίες δύο εβδομάδες να περάσει από την Τουρκία προς τη Λέσβο. Την πρώτη φορά, τους αναχαίτισε ένα σκάφος του τουρκικού Λιμενικού και τους ρυμούλκησε πίσω στην ακτή. Τη δεύτερη φορά, εντόπισαν ένα άλλο σκάφος του Λιμενικού λίγο πιο έξω στα ανοιχτά και ακύρωσαν το ταξίδι. Τέλος, είπε, κατάφεραν να φτάσουν στη Λέσβο στις αρχές αυτής της εβδομάδας. 

Καθώς αυξάνουν οι αφίξεις, εντείνεται και η πίεση στις ήδη επιβαρυμένες κρατικές δομές υποδοχής και καταγραφής στο νησί. Χθες ξέσπασαν βίαιες αναταραχές στο συνωστισμένο κέντρο καταγραφής της Μόριας έξω από τη Μυτιλήνη, την πρωτεύουσα του νησιού, όταν ομάδες ανδρών προσπάθησαν να μπουν πιο μπροστά στην ουρά και να μπουν με τη βία στα γραφεία καταγραφής. Χρειάστηκε να κληθεί η Αστυνομία για να προσπαθήσει να καταστείλει τις αναταραχές, που συνέχισαν μέχρι και το απόγευμα. Η καταγραφή διεκόπη γύρω στις 12 το μεσημέρι και η Υ.Α. και το υπόλοιπο προσωπικό στο κέντρο καταγραφής απομακρύνθηκαν από τον χώρο. 

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 3.500-4.000 άνθρωποι στις βόρειες ακτές του νησιού. Αλλά η μεταφορά τους με λεωφορεία έχει σταματήσει λόγω της υπερπληρότητας στα κέντρα υποδοχής και ορισμένοι άνθρωποι προσπαθούν τώρα να κάνουν με τα πόδια τη διαδρομή των 70 χλμ. ως τη Μυτιλήνη. 

Μέχρι στιγμής φέτος, περισσότεροι από 450.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει μέσω θαλάσσης στην Ελλάδα, επιφέροντας τεράστιες πιέσεις στις τοπικές κοινότητες καθώς και στις κρατικές αρχές. Σε πρόσφατη επίσκεψη στην Ελλάδα στις αρχές της εβδομάδας, ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες António Guterres δήλωσε ότι ήταν κρίσιμης σημασίας να λάβει η χώρα μαζική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη δημιουργία επαρκών διαδικασιών υποδοχής, καταγραφής και ταυτοποίησης που είναι σημαντικές για την επιτυχία της σχεδιαζόμενης επανεγκατάστασης των προσφύγων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και για την επιστροφή στην πατρίδα τους όσων κρίνονται ότι δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας. 

Ο Ύπατος Αρμοστής κάλεσε επίσης τις κυβερνήσεις να δημιουργήσουν περισσότερες εναλλακτικές οδούς ώστε να μπορούν να έρχονται οι άνθρωποι νόμιμα στην Ευρώπη και να μη χρειάζεται να καταφεύγουν σε διακινητές και σε άλλες παράτυπες διαδρομές. Σε αυτές τις νόμιμες οδούς περιλαμβάνεται η ενισχυμένη μετεγκατάσταση από τις πρώτες χώρες ασύλου, η οικογενειακή επανένωση, τα προγράμματα ιδιωτικών χορηγιών, οι θεωρήσεις εισόδου για ανθρωπιστικούς λόγους και πιο ευέλικτες ρυθμίσεις για τη χορήγηση θεωρήσεων εισόδου για λόγους εκπαιδευτικούς, εργασίας και άλλους. 

Σε ένα ξεχωριστό περιστατικό, κοντά στα σύνορα Τουρκίας-Βουλγαρίας, ένας Αφγανός άνδρας πυροβολήθηκε και έπεσε νεκρός χθες σε μια πυκνόφυτη περιοχή κοντά στην πόλη Sredets. Η Υ.Α. είναι συγκλονισμένη από αυτό το περιστατικό. Κατανοούμε ότι ο άνδρας αυτός πυροβολήθηκε από εξοστρακισμό σφαίρας από Βούλγαρο συνοριακό φρουρό. Απευθύνουμε έκκληση στις βουλγαρικές αρχές να διεξάγουν άμεσα έρευνα για αυτό το τραγικό συμβάν και να κοινοποιήσουν τα πορίσματα της έρευνας.