Βίλνιους, Λιθουανία, 18 Ιουλίου 2013 - Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Antonio Guterres, εξέφρασε την ανησυχία του για τα σοβαρά κενά στην προστασία των Σύρων που καταφθάνουν στην Ευρώπη και έκανε έκκληση για μια πιο γενναιόδωρη και συνεπή προσέγγιση απέναντι στους Σύρους που αναζητούν καταφύγιο και άσυλο στην Ευρώπη.

Σημειώνοντας ότι μόλις δύο ευρωπαϊκές χώρες –η Γερμανία και η Σουηδία– έχουν υποδεχτεί σχεδόν τα δύο τρίτα των Σύρων που αναζητούν προστασία σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), ο κ. Guterres κάλεσε περισσότερες χώρες να βοηθήσουν τα κράτη που συνορεύουν με τη Συρία να επιμεριστούν το βάρος και να προσφέρουν άσυλο ή μετεγκατάσταση.

«Είναι πλέον ζωτικής σημασίας να δώσει η Ευρώπη ένα θετικό παράδειγμα», δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής, κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Βίλνιους του Συμβουλίου  Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Παράλληλα, επισήμανε ότι ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου από Σύρους στις χώρες της Ε.Ε. παραμένει διαχειρίσιμος, καθώς μόλις που ξεπερνούν τις 40.000 από την αρχή της κρίσης το Μάρτιο του 2011.

Συγκριτικά, οι χώρες που συνορεύουν με τη Συρία παρέχουν καταφύγιο σε σχεδόν 1,8 εκατ. καταγεγραμμένους Σύρους πρόσφυγες. Ωστόσο, όπως σημείωσε ο κ. Guterres, «καθώς η έξοδος συνεχίζεται και οι προοπτικές για πολιτική λύση παραμένουν ισχνές, υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια αποσταθεροποίησης σε ορισμένες γειτονικές χώρες... Ο Λίβανος συνεχίζει να διατηρεί ανοιχτά τα σύνορά του, όμως σε άλλα μέρη της περιοχής η πρόσβαση στην ασφάλεια γίνεται όλο και δυσκολότερη για τους Σύρους που επιχειρούν να διαφύγουν». Ο αριθμός των προσφύγων που έχουν υποδεχτεί αυτές οι χώρες έχει επιτείνει τις τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις που υφίστανται.

Όπως δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής, αυτή είναι «η πρώτη πραγματική δοκιμασία» για να αποδειχτεί ότι το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου (το οποίο βρίσκεται υπό διαμόρφωση από το 1999) μπορεί να λειτουργήσει όπως θα έπρεπε. Ταυτόχρονα, επισήμανε αδυναμίες και αντιφάσεις στην πολιτική ασύλου σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ανέφερε ότι τα ποσοστά αναγνώρισης ποικίλλουν σημαντικά στην Ε.Ε., ότι πάρα πολλά κράτη δεν καταφέρνουν να παρέχουν ταχεία και δίκαιη πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου για τους Σύρους, ότι δεν υπάρχει συνέπεια ως προς τις μορφές προστασίας που λαμβάνουν οι Σύροι στην Ε.Ε. και ως προς τα δικαιώματα που αυτή συνεπάγεται, καθώς και ότι η μεταχείριση των Σύρων αιτούντων άσυλο πρέπει να βελτιωθεί σε πολλά κράτη μέλη της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής χρήσης της κράτησης.

«Οι Σύροι εγκαταλείπουν μία από τις χειρότερες συγκρούσεις στον πλανήτη εδώ και δεκαετίες και πολλοί από αυτούς έχουν υποστεί απερίγραπτες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διώξεις στην πατρίδα τους. Η διασφάλιση της ικανοποιητικής μεταχείρισής τους, καθώς αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη, θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε.», πρόσθεσε ο κ. Guterres.

Ο Ύπατος Αρμοστής επίσης τόνισε την περίπτωση της Τουρκίας, η οποία έχει δεχθεί υπερδεκαπλάσιο αριθμό Σύρων σε σύγκριση με τους αιτούντες άσυλο σε άλλες χώρες της Ευρώπης. «Στο παρελθόν, η Ε.Ε. είχε προτρέψει την Τουρκία να κρατήσει ανοιχτά τα σύνορά της για τους Σύρους που επιθυμούν να ζητήσουν άσυλο, ενώ ταυτόχρονα αφιέρωνε πόρους για τον έλεγχο της παράτυπης εισόδου από τα δικά της εξωτερικά σύνορα».

«Ενώ η διαχείριση των συνόρων αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα και νόμιμη προτεραιότητα των κρατών, θα πρέπει να βρεθούν τα μέσα για να εξασφαλιστεί ότι οι Σύροι που αναζητούν προστασία στα σύνορα της Ε.Ε .μπορούν να έχουν πρόσβαση στην επικράτειά της, στις σχετικές διαδικασίες και στην ασφάλεια. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να αποδειχθεί έμπρακτα η ευρωπαϊκή δέσμευση για κατανομή των ευθυνών με την Τουρκία και άλλες χώρες υποδοχής», δήλωσε.

Ο κ. Guterres πρότεινε πέντε βασικά βήματα τα οποία θα πρέπει να ακολουθήσει η Ε.Ε.: «Πρώτον, τη διασφάλιση της πρόσβασης στην επικράτεια, καθώς και σε ταχείες και δίκαιες διαδικασίες ασύλου για όσους ζητούν προστασία, ανεξάρτητα από τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη βελτίωση των ελέγχων στα ευαίσθητα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε.».

«Δεύτερον, απαιτείται μια πιο συνεκτική και γενναιόδωρη προσέγγιση της προστασίας, ιδίως όσον αφορά τα ποσοστά αναγνώρισης και τις μορφές προστασίας που πρόκειται να δοθούν στους Σύρους αιτούντες. Δεδομένου ότι η σύγκρουση δεν είναι πιθανό να τερματιστεί σύντομα, η Ύπατη Αρμοστεία ελπίζει να δει σε ολόκληρη την Ευρώπη να αυξάνονται τα ποσοστά προστασίας, και ιδιαίτερα η χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος μαζί με τα δικαιώματα που εκείνη συνεπάγεται».

Ο Ύπατος Αρμοστής επίσης ζήτησε μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση των υφιστάμενων μέτρων. «Αυτή συμπεριλαμβάνει την παροχή βοήθειας για την επανένωση οικογενειών που βρίσκονται ήδη στην Ευρώπη, με ευελιξία στην εφαρμογή του κανονισμού του Δουβλίνου [ο οποίος καθορίζει ποιο ευρωπαϊκό κράτος είναι υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου στην Ευρώπη, μέχρι να ληφθεί η σχετική απόφαση]. Επίσης, την απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης βίζας, καθώς και τη διευκόλυνση της εισόδου Σύρων για εργασία, σπουδές, οικογενειακούς ή ανθρωπιστικούς λόγους».

Ο κ. Guterres ενθάρρυνε τα κράτη της Ε.Ε. να θεσπίσουν αυστηρά όρια και εγγυήσεις αναφορικά με τη χρήση της κράτησης, να διερευνήσουν μέτρα εναλλακτικά της κράτησης και να κάνουν περισσότερα για να βελτιώσουν τις συνθήκες για τους αιτούντες άσυλο που αναμένουν την έκδοση απόφασης σχετικά με το αίτημα προστασίας τους. «Και τέλος», σημείωσε, «η Ε.Ε. πρέπει να συμμετάσχει σε περισσότερες πρωτοβουλίες επιμερισμού των βαρών, έτσι ώστε να βοηθήσει να μετριαστούν οι συντριπτικές επιπτώσεις της προσφυγικής κρίσης  στα κράτη που συνορεύουν με τη Συρία».

Ο Ύπατος Αρμοστής ευχαρίστησε τη Γερμανία για τη χορήγηση ανθρωπιστικού καθεστώτος σε 5.000 πρόσφυγες από τη Συρία, καθώς και άλλα κράτη που προσφέρουν τη δυνατότητα μετεγκατάστασης. «Ελπίζω να δούμε κι άλλες χώρες να προσφέρουν ανθρωπιστική υποδοχή ή μετεγκατάσταση, καθώς εξελίσσεται η κατάσταση».

« Επιστροφή