Η Ειδική Απεσταλμένη της Υ.Α. Angelina Jolie βρέθηκε στην ιρακινή πόλη Dohuk την Κυριακή 25 Ιανουαρίου, πραγματοποιώντας επίσκεψη σε Σύρους πρόσφυγες και σε εσωτερικά εκτοπισμένους Ιρακινούς που έχουν μεταβεί στην Περιφέρεια του Κουρδιστάν στο Ιράκ (KRI), προκειμένου να προσφέρει υποστήριξη στους 3,3 εκατ. εκτοπισμένους στη χώρα και να προβάλει τις επιτακτικές ανάγκες τους.

Η κλίμακα και η σοβαρότητα της ανθρωπιστικής κρίσης στο Ιράκ έχουν αυξηθεί δραματικά από την τελευταία επίσκεψη της κ. Jolie τον Σεπτέμβριο του 2012, καθώς οι συγκρούσεις στη Συρία και το Ιράκ εντείνονται και αλληλοεξαρτώνται. 

«Είναι συγκλονιστικό να βλέπει κάποιος πόσο η ανθρωπιστική κατάσταση στο Ιράκ έχει επιδεινωθεί από την τελευταία επίσκεψή μου. Πέραν των προσφύγων από τη Συρία,  δύο εκατομμύρια Ιρακινοί εκτοπίστηκαν από τη βία μόνο μέσα στο 2014. Αρκετοί από αυτούς τους αθώους ανθρώπους έχουν ξεριζωθεί πολλές φορές αναζητώντας ασφάλεια, καθώς μεταβάλλονται οι μετωπικές γραμμές της σύγκρουσης».

Ενόσω η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) και οι εταίροι της διεξάγουν  μια μαζική επιχείρηση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, 330.000 άνθρωποι σε όλη τη χώρα εξακολουθούν να ζουν σε ακατάλληλα καταλύματα, καθώς αντιμετωπίζουν τον πρώτο χειμώνα μακριά από τις εστίες τους.

Στις 25 Ιανουαρίου, η κ. Jolie επισκέφθηκε εκτοπισμένους Ιρακινούς, οι οποίοι ζουν σε έναν ανεπίσημο και έναν επίσημο καταυλισμό στο Khanke, σε απόσταση μόλις 40 λεπτών από την πόλη Dohuk. Στις δύο αυτές περιοχές, φιλοξενούνται περισσότερα από 20.000 μέλη της μειονότητας των Yazidi, οι οποίοι έφυγαν από τη Sinjar και τις γύρω περιοχές στις αρχές Αυγούστου. Η κ. Jolie μίλησε σε ανθρώπους με δραματικές ιστορίες διαφυγής. Μεταξύ αυτών, βρίσκονταν άνθρωποι που κατάφεραν να αποδράσουν, περπατώντας τη νύχτα και μένοντας κρυμμένοι την ημέρα. Επίσης συνάντησε ηλικιωμένες γυναίκες, οι οποίες ήταν μεταξύ των 196 Yazidi που απελευθερώθηκαν πρόσφατα από τους αντάρτες και σήμερα διαμένουν στον άτυπο καταυλισμό στο Khanke.

Οι γυναίκες αφηγήθηκαν τρομερές ιστορίες απαγωγής, κράτησης, απόδρασης και απελευθέρωσης. Η κ. Jolie άκουσε ιστορίες εξαιρετικής ταλαιπωρίας και απώλειας, μεταξύ άλλων από ανθρώπους που εξακολουθούν να έχουν γιους, συζύγους και κόρες υπό κράτηση, και από άλλους οι οποίοι άκουσαν πως οι κόρες τους μεταφέρθηκαν στη Συρία. Άλλοι είχαν χάσει κάθε επαφή με τους αγαπημένους τους και δεν είχαν ιδέα για την τύχη τους.

«Τίποτα δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για τις φρικιαστικές ιστορίες αυτών των ανθρώπων που έζησαν απαγωγές, κακοποίηση και εκμετάλλευση και για το ότι βλέπεις πως δεν μπορούν όλοι να λάβουν την επείγουσα βοήθεια που χρειάζονται και αξίζουν», δήλωσε η κ. Jolie. «Οι ανάγκες ξεπερνούν σε δραματικό βαθμό τους διαθέσιμους πόρους, σε αυτή την αχανή κρίση. Πολύ περισσότερη διεθνής βοήθεια είναι απαραίτητη», πρόσθεσε η Ειδική Απεσταλμένη.

Η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης έχει επηρεάσει την κλίμακα και το είδος των προγραμμάτων παροχής βοήθειας στους επιζώντες της βίας και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παράλληλα με την παροχή στέγης και άλλης βοήθειας. Παρόλο που η κυβέρνηση, η Υ.Α. και οι εταίροι της έχουν προσφέρει σημαντική βοήθεια κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών –συμπεριλαμβανομένων 34 νέων καταυλισμών που έχουν κατασκευαστεί ή βρίσκονται υπό κατασκευή– οι δράσεις παροχής βοήθειας παρεμποδίζονται από την έλλειψη χρηματοδότησης, παράλληλα με τους περιορισμούς ασφαλείας. Η Υ.Α., λόγου χάρη, κατά τη διάρκεια του 2014, συγκέντρωσε μόνο το 53% των απαιτούμενων 337 δις δολαρίων για την ανταπόκριση στον εσωτερικό εκτοπισμό στο Ιράκ και έλαβε το πράσινο φως για να προχωρήσει με προβλεπόμενα κεφάλαια που αντιστοιχούν μόνον στο 31% των απαιτούμενων 556 δις δολαρίων για 2015.

Η Περιφέρεια του Κουρδιστάν στο Ιράκ (KRI) φιλοξενεί περίπου 900.000 εσωτερικά εκτοπισμένους, γεγονός που δημιουργεί τεράστια πίεση στις κοινότητες υποδοχής, τις αρχές και τις υποδομές. Η τεράστια εισροή ανθρώπων από τη Μοσούλη και τη Sinjar στο διάστημα Ιουνίου-Αυγούστου 2014 προκάλεσε καθυστέρηση τριών μηνών στην έναρξη του σχολικού έτους, καθώς πάνω από 700 δημόσια σχολεία στο Dohuk καταλήφθηκαν από ξεριζωμένους ανθρώπους. Όπως εκτιμάται, το 20% από τα πέντε εκατομμύρια ανθρώπους που βρίσκονται στην KRI είναι είτε Ιρακινοί που εκτοπίστηκαν από άλλες περιοχές ή πρόσφυγες.

«Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων προς τις κουρδικές αρχές για τη φιλοξενία τόσο πολλών εκτοπισμένων Ιρακινών και προσφύγων από τη Συρία, σε μια εποχή κατά την οποία αντιμετωπίζουν τόσες πολλές προκλήσεις», δήλωσε η Ειδική Απεσταλμένη.

Το πρωί της 25ης Ιανουαρίου, η κ. Jolie πραγματοποίησε επίσκεψη στον εκτεταμένο καταυλισμό Domiz που σήμερα φιλοξενεί πάνω από 50.000 πρόσφυγες από τη Συρία. Πρόκειται για το 1/5 του συνολικού αριθμού προσφύγων από τη Συρία στο Ιράκ, ο οποίος ανέρχεται σήμερα σε 233.000. Η τελευταία της επίσκεψη στο Domiz, που πλέον αποτελεί τον μεγαλύτερο καταυλισμό προσφύγων από τη Συρία στο Ιράκ, ήταν στις 16 Σεπτεμβρίου 2012, όταν φιλοξενούσε περίπου 8.500 άτομα.

Καθώς η σύγκρουση στη Συρία πλησιάζει το πέμπτο έτος της, η κ. Jolie δήλωσε: «Ο πόλεμος στη Συρία είναι η ρίζα για τόσα πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν εδώ στο Ιράκ και σε ολόκληρη την περιοχή. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για διεθνή πρωτοβουλία, ώστε να σπάσει ο κύκλος της βίας στη Συρία και να βρεθεί μια διέξοδος προς μια δίκαιη και βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία».

Η κ. Jolie πραγματοποιεί την πέμπτη επίσκεψή της στο Ιράκ και την έκτη επίσκεψή της σε Σύρους πρόσφυγες στην περιοχή.

«Είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των αθώων ανθρώπων που πληρώνουν το τίμημα της σύγκρουσης στη Συρία και της εξάπλωσης του εξτρεμισμού», δήλωσε η κ. Jolie στο τέλος της πρώτης μέρας από τη διήμερη επίσκεψή της στο Ιράκ. «Εκφράζω την ειλικρινή συμπαράστασή μου στην οικογένεια του Haruna Yukawa, του Ιάπωνα ομήρου που φέρεται να δολοφονήθηκε χθες στη Συρία, καθώς και σε όλες τις οικογένειες και τα θύματα αυτών των επονείδιστων και ακραίων πράξεων».

Περισσότεροι από 3,8 εκατ. Σύροι πολίτες έχουν καταφύγει σε γειτονικά κράτη, και συγκεκριμένα στην Τουρκία, το Λίβανο, την Ιορδανία, το Ιράκ και την Αίγυπτο. Άλλοι 7,6 εκατ. Σύροι έχουν εκτοπιστεί εντός της Συρίας.

Στο Ιράκ, υπάρχουν περίπου 3,1 εκατ. εσωτερικά εκτοπισμένοι Ιρακινοί. Το ένα εκατ. εξ αυτών εκτοπίστηκε στο διάστημα 2003-2013 και τα 2,1 εκατ. εκτοπίστηκαν το 2014.